Τσουρέκι Πασχαλινό έθιμο ή Λαμπροκουλούρα

Λαμπροκουλούρα είναι το πασχαλινό ψωμί ή το τσουρέκι, σε διάφορα σχήματα, με ένα  κόκκινο αυγά ή παραπάνω στο πάνω μέρος τους. Το ψωμί παρασκευάζεται με προζύμι. Το τσουρέκι με αλεύρι, γάλα, αβγά, βούτυρο, ζάχαρη και αρωματικές ουσίες. Συχνά επαλείφεται με φυτικό κρόκο, διαλυμένο μέσα στο περιεχόμενο αβγού.

Η Λαμπροκουλούρα επιβίωσε παλαιότατου εθίμου. Έγινε στοιχείο της χριστιανικής παράδοσης και συνδέθηκε με τη γιορτή του Πάσχα. Όπως και τα κόκκινα αβγά, η λαμπροκουλούρα δεν λείπει από κανένα πασχαλινό τραπέζι. Το έθιμο αυτό το συναντάμε σε όλο τον ελληνικό χώρο.

Τη Μεγάλη Πέμπτη ή το Μεγάλο Σάββατο σε κάποιες περιοχές, οι νοικοκυρές πλάθουν και ψήνουν με ξεχωριστή φροντίδα τις λαμπροκουλούρες. Για το δικό τους σπίτι, άλλα και για να τις στείλουν ως δώρο σε συγγενείς τους.

Η Λαμπροκουλούρα μαζί με την πασχαλινή λαμπάδα και τα κόκκινα αβγά είναι ένα από τα καθιερωμένα δώρα, που οι νονοί προσφέρουν στους αναδεξιμιούς και τις αναδεξιμιές τους. Παλαιότερα, Λαμπροκουλούρα έστελναν και οι αρραβωνιαστικοί στις αρραβωνιαστικές τους το πρωινό του Μεγάλου Σαββάτου.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles

Πασχαλινό Τσουρέκι και Έθιμο

Το τσουρέκι είναι ένα αγαπημένο γλύκισμα που το τρώμε όλο το χρόνο. Το όνομα του προέρχεται από την τουρκική λέξη «corek», που δηλώνει οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά.

Οι Τούρκοι φτιάχνουν τόσο γλυκά όσο και αλμυρά τσουρέκια σε διάφορα μεγέθη και σχήματα. Ειδικότερα οι κάτοικοι της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, φτιάχνουν ένα στρογγυλό επίπεδο ψωμί πασπαλισμένο με σουσάμι που το ονομάζουν «churek».

Πιθανότατα η λέξη υιοθετήθηκε στα ελληνικά κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Οι ελληνικοί πληθυσμοί έφτιαξαν τη δική τους εκδοχή του γλυκού προσθέτοντας γάλα, βούτυρο και αβγά.

Στη χριστιανική παράδοση, το τσουρέκι συμβολίζει την ανάσταση του Χριστού. Το αλεύρι ζωντανεύει και μεταμορφώνεται σε ψωμί. Το ζύμωμα σε σχήμα πλεξούδας συμβολίζει την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.

Το σχήμα των Πασχαλινών ψωμιών ποικίλλει ανάλογα με τις τοπικές παραδόσεις. Το πιο γνωστό είναι φυσικά η πλεξούδα, με ή χωρίς κόκκινο αβγό. Οι πλεξούδες και οι κόμποι προέρχονται από τους ειδωλολατρικούς χρόνους ως σύμβολα για την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.

Πρωί-πρωί τη μεγάλη Πέμπτη, σε όλη την Ελλάδα, οι γυναίκες καταπιάνονται με το ζύμωμα. Ζυμώνουν με μυρωδικά τις κουλούρες της Λαμπρής και τις στολίζουν με λουρίδες από ζυμάρι και ξηρούς καρπούς. Ανάλογα με το σχήμα που τους έδιναν παλιότερα είχαν και διάφορα ονόματα. «Κοφίνια», «καλαθάκια», «δοξάρια», «αυγούλες», «κουτσούνες», «κουζουνάκια». Παρόμοιες κουλούρες έφτιαχναν και στα βυζαντινά χρόνια, τις «κολλυρίδες» και ήταν ειδικά ψωμιά για το Πάσχα, σε διάφορα σχήματα, που είχαν στο κέντρο ένα κόκκινο αυγό.

Πηγή: https://www.nanouris.gr

Τι αλεύρι χρησιμοποιούμε για το τσουρέκι μας?

Αλεύρι κατηγορίας Π, το λεγόμενο πολυτελείας ή δυνατό ή extra δυνατό για Τσουρέκι

Είναι το άλευρο εκείνο το οποίο προέρχεται από σιτάρια υψηλής ποιότητας, ενισχυμένα με γλουτένη ώστε να είναι πολύ δυνατό. Το αλεύρι αυτό για Τσουρέκι είναι αλεύρι από επιλεγμένα μαλακά σιτηρά, ιδανικά για την παραγωγή αρτοσκευασμάτων πολυτελείας. Οι ζύμες που δίνει το δυνατό αλεύρι ή extra δυνατό αλεύρι είναι πολύ ελαστικές και έτσι μπορούν και αφομοιώνουν τα υψηλά ποσοστά ζάχαρης και λιπαρών που έχουν οι αγαπημένες μας συνταγές. Πλούσιο σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες. Το κατάλληλο αλεύρι για ελαστική ζύμη & εύκολο πλάσιμο. Ιδανικό για τσουρέκια, γλυκά ψωμιά και κρουασάν. Πρωτεΐνη: 14%

Θα το βρείτε στα σούπερ μάρκετ που οι συσκευασίες του γράφουν αλεύρι για τσουρέκι ή σε χύμα αγορά από τον φούρνο της γειτονιάς σας!

Τσουρέκι υπέροχο Ειρήνης, το δικό μου τσουρέκι που προτείνω να το φτιάξετε. Στις γιορτές αλλά και κάθε μέρα. Αν δεν το πλέξουμε το κάνουμε στρόγγυλη βασιλόπιτα.

ΣΥΝΤΑΓΗ ΕΔΩ…

Συμβουλή!

Μην στριμώχνετε πολλά τσουρέκια σε ένα ταψί! Καλύτερα να ψήνουμε κάθε τσουρέκι μόνο του για να έχει χώρο να φουσκώσει όπως πρέπει και να ψηθεί από όλες τις πλευρές. Επίσης να είναι χαλαρό το πλέξιμο του τσουρεκιού ώστε όταν θα φουσκώσει κι άλλο στον φούρνο να έχει περιθώριο να γίνει ομοιόμορφο γιατί αν είναι σφιχτά πλεγμένο θα σκάσει από επάνω και δεν θα φαίνεται πλέον η πλέξη του.

Κυριακή των Βαίων και έθιμα

Η Κυριακή των Βαΐων, ανάμεσα στη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και την αυστηρή νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας, είναι η μία από τις δύο μέρες που επιτρέπεται να σπάσει η νηστεία και οι πιστοί να φάνε ψάρι. Η άλλη μέρα είναι του Ευαγγελισμού, που, όπως γνωρίζετε, ο μπακαλιάρος έχει την τιμητική του. Η Κυριακή των Βαΐων είναι μέρα γιορτής, είναι η μέρα που ο Ιησούς έφτασε θριαμβευτικά στα Ιεροσόλυμα και σε ανάμνηση του γεγονότος όλοι ο ναοί στολίζονται με φυτά που συμβολίζουν τη νίκη. Λόγω της σπουδαιότητάς της, επιτρέπεται η παρουσία του ψαριού στο τραπέζι μας.

Από την Κυριακή των Βαΐων αρχίζει ουσιαστικά η Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών. Κατά την σημερινή ημέρα εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους Άγιους Ευαγγελιστές, οι Ιουδαίοι Τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάια ή βάγια (κλάδους φοινίκων) και απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

Ήθη και Έθιμα

Σε ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όλοι οι Ναοί στολίζονται με κλαδιά από βάγια, από φοίνικες δηλαδή ή από άλλα νικητήρια φυτά, όπως δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά.
Μετά τη Λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς. Στις φωτό από την Εκκλησία της Παναγίας στο Ναύπλιο όπου από νωρίς του Σαββάτου του Λαζάρου κυρίως γυναίκες ετοιμάζουν τα βάγια μέσα σε καλάθια για να είναι έτοιμα την Κυριακή.

Η Εκκλησία μας καθιέρωσε ήδη από τον 9ο αιώνα το έθιμο αυτό μια και όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης «όχλος πολύς…έλαβον τα βαΐα των φοινίκων και εξήλθον εις υπάντησιν αυτώ».

Σημειώνεται ότι στις πρώτες Εκκλησίες εορτάζονταν η μνήμη αυτή με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα στους Αγίους Τόπους

κατά τον 4ο αιώνα ο Επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισέρχονταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.
Στους βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος «περίπατος του Αυτοκράτορα» όπου η πομπή ξεκινούσε από τα ανάκτορα στην οποία συμμετείχε ο αυτοκράτορας κρατώντας την Εικόνα του Χριστού πλαισιωμένος από το ιερατείο όπου και κατέληγε στην Αγιά Σοφιά. Της αυτοκρατορικής αυτής πομπής προηγούνταν ο λαμπαδάριος ο οποίος έψελνε «Εξέλθατε έθνη και θεώσασθε σήμερον τον βασιλέα των ουρανών…».

Σύμφωνα με την μαρτυρία του Βαλσαμώνα στο τέλος της Εορτής ο μεν Αυτοκράτορας διένειμε ιδιόχειρα βάγια και Σταυρούς, ο δε Πατριάρχης κεριά για την Μεγάλη Εβδομάδα.

Τα παλιότερα χρόνια τους τα προμήθευαν τα νιόπαντρα ζευγάρια της χρονιάς ή και μόνο οι νιόπαντρες γυναίκες, για το καλό του γάμου τους. Πίστευαν πως η γονιμοποιός δύναμη που κρύβουν τα φυτά αυτά θα μεταφερόταν και στις ίδιες και η μια χτυπούσε την άλλη με τα βάγια. Τα «βαγιοχτυπήματα» σιγά-σιγά άρχισαν να γίνονται και από τις άλλες γυναίκες και τα παιδιά τις μιμούνταν και όπως χτυπιούνταν μεταξύ τους εύχονταν: «Και του χρόνου, να μη σε πιάν’ η μυίγα».
Κατά την λειτουργική τελετουργία, την Κυριακή των Βαΐων τελείται η Θεία Λειτουργία του Χρυσοστόμου.
Στην Θράκη, την Κυριακή των Βαΐων συνηθίζονται τα «βαγιοχτυπήματα». Οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες, ώστε να είναι ανώδυνος για αυτές ο τοκετός. Σε πολλά χωριά επίσης, τα κορίτσια έκαναν στεφάνια από τα βάγια που τους έδινε ο παππάς στην εκκλησία και τα έριχναν στο ρέμα. Η κάτοχος του στεφανιού που θα έφτανε πρώτο στη ρεματιά, φιλοξενούσε τις υπόλοιπες στο σπίτι της, όπου διασκέδαζαν χορεύοντας με τραγούδια.

Τα «βαγιοχτυπήματα»

Ένα σπάνιο και μοναδικό σε όλη την Ελλάδα έθιμο που πραγματοποιείται το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων.
Με την είσοδο στο τριώδιο τα παιδιά των δύο μεγάλων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου χωρίζονται σε δύο ομάδες. Με κοινή συναίνεση ο πιο καλός και άξιος μαθητής μπαίνει αρχηγός της ομάδας και οι δύο ομάδες στην συνέχεια μοιράζονται το χωρίο. (μισό χωρίο η μία και μισό χωρίο η άλλη ομάδα)
Τα χαράματα του Σαββάτου του Λαζάρου τα αγόρια των δύο ομάδων ξεκινούν με γαϊδουράκια σε χωράφια του χωριού μας όπου υπάρχουν πολλές βάγιες. Εκεί αφού κόψουν πολλά κλαριά τα φορτώνουν στα συμπαθέστατα τετράποδα και τραγουδώντας γίνεται η είσοδος στο χωριό και στην εκκλησία πράγμα που συμβολίζει την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Στην Εκκλησία του χωριού δένονται πολλά κλαδιά μαζί σε σχήμα κυπαρισσιού και στην συνέχεια στολίζονται με τα βαλάντια δηλ. κορδέλες και κουρέλια που φέρνουν στην εκκλησία οι κοπέλες των δύο ομάδων. Τα βαλάντια συμβολίζουν τα ενδύματα που έστρωναν οι πιστοί στον Χριστό κατά την είσοδο στα Ιεροσόλυμα.

Πάνω στις Βάγιες τοποθετούνται ξύλινοι μικροί σταυροί που δίνονται στα νιόπαντρα ζευγάρια του χωριού.
Με την αύριο, ανήμερα των Βαΐων και μετά το τέλος της θείας λειτουργίας οι βάγιες βγαίνουν στο προαύλιο της εκκλησίας όπου θα τραγουδηθούν από τα μέλη των ομάδων με τον ύμνο «σήμερον έρχεται ο Χριστός..» το τραγούδι αυτό δεν υπάρχει στην υμνολογία της εκκλησίας καθώς όπως λέγεται είναι τοπικός ύμνος. Αποτελείται από 20 και πλέον στοίχους που ψάλλονται εναλλάξ από τις δύο ομάδες και εξιστορεί το χρονικό της ανάστασης του Λαζάρου.

Στην συνέχεια η κάθε ομάδα φορτώνεται την βάγια της και ξεκινά για το γύρισμα του χωριού. Η βάγια σταματάει στις πόρτες όλων των σπιτιών του χωριού και τα παιδιά ψάλλουν την καινήν Ανάσταση. Οι νοικοκυραίοι στο άκουσμα του ύμνου εξέρχονται του σπιτιού, κόβουν από την βάγια ένα κλώνο και ένα κομμάτι κορδέλα (την οποία τοποθετούν στο εικονοστάσι) δίνουν στα παιδιά τον όβολό και απαραίτητα αυγά τα οποία μαζεύουν τα παιδιά μέσα στα καλάθια τους.

Στα σπίτια που έχουν νιόπαντρους

δίνεται ο μικρός ξύλινος σταυρός που έχει φτιαχτεί από τα παιδιά. Ο σταυρός είναι σύμβολό δύναμης και δίνει στους νιόπαντρους δύναμη ώστε να παρευρεθούν στον δρόμο του νέου τους βίου.
Αφού οι βάγιες περάσουν από όλα τα σπίτια του χωριού στην συνέχεια καταλήγουν στους φούρνους του χωριού όπου θα γίνουν το άγιο καύσιμο για το ψήσιμο του ψωμιού της Λαμπριάτικης κουλούρας.

Στο τέλος οι δύο ομάδες ανταμώνουν σε προκαθορισμένο μέρος, ενώνουν τις εισπράξεις και τα αυγά και αφού τα μοιράσουν επακριβώς εύχονται ο ένας στον άλλο καλή ανάσταση και αποχωρούν χαρούμενοι που οι ίδιοι έγιναν προάγγελοι του μηνύματος της αναστάσεως του Χριστού.
Ένα έθιμο που μας έρχεται από την Αλησμόνητη Πατρίδα Ίμβρο, και αναβίωνε κάθε χρόνο την Κυριακή των Βαΐων.

Την Κυριακή τω Βαγιώ, όλοι έβγαιναν απ’ την εκκλησιά με μια αγκαλιά βάγια.

Χαιρετούσαν ο ένας τον άλλο, χτυπώντας ελαφρά την πλάτη με τα πράσινα κλαδιά, και εύχονταν: ” Και του χρόνου και καλό Πάσχα”. Μετά τον χαιρετισμό, οι πρώτοι που δέχονταν την χαρά του “Ωσαννά” ήταν οι νεκροί.

Όλοι επισκέπτονταν τους τάφους των δικών τους και άφηναν επάνω στο “σταυρό” ή την “ταφόπλακα” ένα κλαδί βάγιας.
Στο σπίτι έκαναν ένα σταυρό με βάγια και τον κάρφωναν στο ανώφλι της πόρτας. Εκεί θα έμενε όλο το χρόνο φυλαχτό από το κακό μάτι και την κακιά ώρα. Ένα κλαδί κρέμαζαν επίσης στην πόρτα του στάβλου, της μάντρας, του κήπου.

Kούνιες

Δεν ήταν νοητό να υπάρξει Κυριακή των Βαίων δίχως τις κούνιες. Σε κάθε γειτονιά, όπου υπήρχε μεγάλο δένδρο στήνονταν μια κούνια. Σε ένα γερό κλώνο περνούσαν ένα μακρύ σχοινί και μέ διάφορους τρόπους έφτιαχναν μια κούνια.
Κάθιζαν με τη σειρά ο ένας μετά τον άλλον. Προηγούνταν τα κορίτσια και τ’ αγόρια έκαναν το χρέος του καβαλιέρου. Στις κούνιες που έκαναν τα παιδιά γινόταν πόλεμος. Ποιος θα ανέβει, πόση ώρα θα καθίσει.

Τα παλιά χρόνια τω Βαγιώ οι δάσκαλοι και οι παπάδες έστελναν τα παιδιά του σχολείου στο χωριό να μαζέψουν αυγά για το Πάσχα. Τα παιδιά έπαιρναν ένα ραβδί που τό έλεγαν “ρουμάνι’, στην κορυφή του έδεναν βάγιες ( μυρσίνες), ένα κουδούνι και κόκκινες μεταξωτές κλωστές. Μαζί τους είχαν και ένα καλάθι για να βάζουν τα αυγά.

Όταν έρχονταν σε κάθε σπίτι, στέκονταν μπροστά στην πόρτα και ανεβοκατεβάζοντας το ραβδί για να χτυπά το κουδούνι τραγουδούσαν ένα τραγούδι για να τους δώσει η νοικοκυρά αυγά. Έτσι με αυτά και με αυτά ξεκινούσε η Μεγάλη Εβδομάδα.

Κέρκυρα

Η λιτανεία της Κυριακή των Βαΐων τελείται σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από την Πανώλη, (θανατικό) από την οποία κινδύνευσε ο πληθυσμός του νησιού, που η φθοροποιός νόσος καταμάστιζε τα νησιά του Ιονίου και την Ιταλία, από την οποία και μεταδόθηκε ο βάκιλος της Πανώλης τον Οκτώβριο του 1629 μ.Χ. Μετά από πάνδημη δέηση στην έκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος ο λοιμός σταμάτησε όταν φως σαν λυχνάρι ξεπρόβαλε πάνω από το καμπαναριό του Αγ. Σπυρίδωνος.
Έτσι, η ημέρα των Βαΐων που έπαυσε ολοσχερώς η νόσος, καθιερώθηκε μετά από αίτηση των συνδικων (εγχώρια αρχή) και θεσπίσματος του Βενετού Βάϊλου Ιωάννη Πριούλη στις 21 Ιουνίου 1630 μ.Χ. , σαν ημέρα λιτάνευσης του Ιερού λειψάνου.

»Ενα από τα έθιμα της εορτής του Πάσχα είναι τα κόκκινα αυγά, τα οποία βάφονται κάθε χρόνο την Μ. Πέμπτη. Η παράδοση τα θέλει κόκκινα, όμως τα τελευταία χρόνια η τάση της μόδας άφησε κι εδώ τα σημάδια της, μεταμορφώνοντας τα αυγά σε χρωματική παλέτα διαφόρων αποχρώσεων.

Εκτός από το έθιμο της βαφής, υπάρχει και το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών. Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας – όπως και στην Πιερία – διοργανώνονται τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα, οι γνωστές «Αυγομαχίες», με νικητή εκείνον που μένει τελευταίος με ένα γερό αυγό.

Το έθιμο

Το βάψιμο των αυγών γίνεται την Μ. Πέμπτη, όπου κορυφώνεται σε όλες τις Εκκλησίες η κατάνυξη και ο πόνος των Χριστιανών για τη Σταύρωση του Χριστού. Το πρωί η νοικοκυρά έβγαζε ένα κόκκινο πανί, ύφασμα ή ρούχο στο μπαλκόνι. Αυτό συμβόλιζε το αίμα του Χριστού και αποτελούσε ένδειξη ότι ξεκίνησε η βαφή αυγών. Πολλοί λένε, ότι τα αυγά έπρεπε να βαφτούν κόκκινα πριν από τη Θεία Λειτουργία για να είναι γερά και να μην σπάνε εύκολα. Το έθιμο ήθελε την κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αβγά να είναι καινούρια και ο αριθμός των αυγών ορισμένος. Την κόκκινη μπογιά έπρεπε να τη διατηρήσουν  σαράντα μέρες και να μην την πετάξουν έξω από το σπίτι.

Παλαιότερα δεν υπήρχε σχεδόν κανένα σπίτι, το οποίο εκείνη την ημέρα δεν είχε κρεμασμένο στο μπαλκόνι ή στο παράθυρο ένα κόκκινο πανί. Σε κάποιες περιοχές και ένα μαύρο ταυτόχρονα για να συμβολίζουν το αίμα του Χριστού και το πένθος αντίστοιχα. Αργότερα, είτε γιατί κάθε νοικοκυριό τα αγόραζε βαμμένα, λόγω έλλειψης χρόνου, είτε γιατί η μόδα ήθελε τα αυγά ακόμη και πολύχρωμα, το κόκκινο πανί εξαφανίστηκε. Το έθιμο εξακολουθεί να παραμένει αναλλοίωτο στο χρόνο.

Το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών

Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών ξεκίνησε μάλλον στη Βόρεια Αγγλία ως παιχνίδι. Ο κάτοχος του πιο γερού αυγού, ήταν ο νικητής.

Πολλοί κρατούν και δεν τσουγκρίζουν το πρώτο αυγό που βάφεται, γιατί ανήκει στην Παναγία και δεν πρέπει να πειραχτεί. Πολλοί, μέχρι σήμερα, το φυλούν στο εικονοστάσι τους μέχρι  την εορτή της Αναλήψεως.

Κόκκινα Αυγά ?

Τα αυγά αποτελούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων, αφετηρία για δεκάδες μύθους, έθιμα και παραδόσεις. Θεωρούνταν σύμβολο της γονιμότητας, αλλά και της έναρξης ενός νέου κύκλου ζωής.

Tο βάψιμο των αυγών είναι ένα έθιμο που ξεκίνησε στην ανατολική Ευρώπη. Πολλοί λαογράφοι λένε ότι το έθιμο του αυγού έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο και την Περσία, όπου φίλοι και συγγενείς αντάλλαζαν αυγά κάθε εαρινή ισημερία. Είναι γεγονός πως τα χρωματιστά αυγά τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια τα οποία είναι το σύμβολο της γονιμότητας.

Σήμερα το Πασχαλινό αυγό συμβολίζει, εκτός των άλλων, και τον τάφο από τον οποίο εξήλθε ο Θεάνθρωπος.

Σε ό,τι αφορά τους συμβολισμούς του αυγού, ο λαογράφος Γιώργος Μπόντας εξηγεί ότι «το βρασμένο αυγό συμβολίζει τον θανατωμένο Χριστό, που με το τσούγκρισμα κατά την Ανάσταση ανασταίνεται και μας γεμίζει με ελπίδα για νέα ζωή, πιο χαρούμενη και ευτυχισμένη. Το τσόφλι συμβολίζει τον τάφο του Κυρίου και το σπάσιμό του, το άνοιγμα του τάφου, την μετακίνηση της πέτρας που το σκεπάζει και την έξοδο του Χριστού. Το αυγό προσφέρεται εύκολα, είναι τόσο μικρό και δίνει τόσα πολλά. Μεταφέρει παντού την αγάπη, τη θυσία, την Ανάσταση, την ενότητα, την ανθρωπιά», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Κόκκινα Αυγά

Ο αρχιμανδρίτης Βενέδικτος Ιωάννου, μόνιμος αντιπρόσωπος του Πατριαρχείου στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών εξηγεί ότι η «Εκκλησία αναγνωρίζει και επικροτεί τα παραδοσιακά έθιμα που συνδέονται με τη γιορτή του Πάσχα όπως είναι το βάψιμο των αυγών. Αυτά συνδέονται με το Πάσχα και το μήνυμα που θέλει να στείλει αυτή η γιορτή. Το Πάσχα συμβολίζει το ξεκίνημα μιας νέας ζωής. Η ανάσταση, η άνοιξη, τα χρώματα αποτυπώνονται στον πλούσιο εθιμικό ρόλο των πασχαλινών αυγών”, δηλώνει.

Για το κόκκινο χρώμα του πασχαλινού αυγού, ο λαογράφος Μπόντας επισημαίνει πως παραπέμπει στους προχριστιανικούς θανάτους θεών. Το αίμα του εβραϊκού προβάτου και το αίμα του Χριστού. Έδωσε, μάλιστα, την ονομασία του και στη Μεγάλη Πέμπτη, η οποία στη Δυτική Μακεδονία ονομάζεται επίσης και «Κόκκινη Πέμπτη» ή «Κόκκινη Πέφτη».

Βέβαια οι εξηγήσεις – ερμηνείες για το κόκκινο χρώμα, εκτός από το ότι συμβολίζει τη Θυσία και το Αίμα του Χριστού, είναι ακόμη περισσότερες.

Μία δεύτερη εκδοχή υποστηρίζει  ότι το κόκκινο χρώμα οφείλεται στο γεγονός ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά. Τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να μην τον βασανίσουν. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, τότε βάφτηκαν από άσπρα σε κόκκινα.

Μία άλλη προσέγγιση συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή.  Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, θεώρησε τόσο απίθανο το γεγονός, «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.

Τρόποι βαφής

Στη χώρα μας, υπάρχουν πολλοί τρόπο βαψίματος των αυγών, πέραν των σύγχρονων βιομηχανοποιημένων βαφών. Αρκετοί χρησιμοποιούν οικολογικές βαφές, μη τοξικές, ώστε τα αβγά να βαφτούν με όσο το δυνατόν πιο φυσικό τρόπο. Μερικές από τις βαφές που κυριαρχούν μέχρι και σήμερα αποτελούνται από εκχυλίσματα φυτών, λαχανικών, φρούτων, όπως παντζάρια, φύλλα τριανταφυλλιάς, φλούδες των κρεμμυδιών, κόκκινο λάχανο, βατόμουρα, πορτοκάλια, κουρκουμά, σπανάκι, μαϊντανό, τσουκνίδα…

Πηγή: http://dionolymposguide.gr

Βάψιμο αυγών με χαρτοπετσέτες πολύχρωμες

Χρησιμοποιείστε ένα πινέλο για να αλείψετε το βρασμένο αυγό σας με ασπράδι αυγών και στη συνέχεια τυλίξτε το με την χαρτοπετσέτα. Μην φοβάστε ότι θα το τυλίξετε άτσαλα, οι ζάρες προσθέτουν χαρακτήρα στη διακόσμηση! Κόψτε τα κομμάτια της χαρτοπετσέτας που περισσεύουν με ένα ψαλίδι. Τα αυγά σας είναι έτοιμα!

Βάψιμο με χρώματα ζαχαροπλαστικής

Ετοιμάζεις τα μπολάκια με τις βαφές σου. Σε κάθε μπολάκι βάλαμε για κάθε φλιτζάνι νερό, 2 κ.γ. ξύδι. Ανακατεύεις. Μετά ρίξαμε το χρώμα. Είχαμε μόνο τα βασικά χρώματα αλλά φτιάξαμε 5 μπολάκια. Ένα κίτρινο, ένα ροζ, ένα γαλάζιο, ένα μοβ (μπλε και κόκκινο) και ένα πράσινο (κίτρινο και μπλε). Όσο πιο πολύ χρώμα ρίξεις στο μπολάκι, τόσο πιο έντονο θα είναι και το χρώμα του αυγού σου. Εμείς κάναμε πρώτα δοκιμές σε λίγο χαρτί κουζίνας για να κρίνουμε αν το χρώμα μας άρεσε.

Όταν είναι έτοιμες οι βαφές σου, ρίχνεις τα αυγά μέσα στα μπολάκια και τα αφήνεις. Προσοχή να είναι τελείως σκεπασμένα. Αφού περάσει αρκετή ώρα, τα βγάζεις από τα μπολάκια με την τρυπητή κουτάλα (χτυπώντας παλαμάκια) και τα αφήνεις επάνω σε ταψάκια με απλωμένο χαρτί κουζίνας για να στεγνώσουν.

Όταν είναι τελείως στεγνά μπορείς να τα περάσεις και με λίγο λάδι για να γυαλίσουν.

πηγή: https://ftiaxto.gr/2013/05/bapsimo-aygwn-me-xrwmata-zaxaroplastikhs/

Βάψιμο αυγών με χρώματα ζαχαροπλαστικής και ρύζι

• 10 βρασμένα λευκά αυγά
• 1 πακέτο ρύζι νυχάκι
• 1 μπουκαλάκι 28ml βρώσιμο* ΧΡΩΜΑ ζαχαροπλαστικής ΣΑΜΟΥΡΗ (κόκκινο, πράσινο, μπλε, κίτρινο) η άλλη μάρκα
• 4-5 μικρά πλαστικά δοχεία με καπάκι.

Εκτέλεση:

1. Παίρνουμε 1 πλαστικό δοχείο με καπάκι, για κάθε ένα χρώμα που θέλουμε να βάψουμε τα αυγά μας. Τα γεμίζουμε μέχρι τη μέση, με ρύζι νυχάκι και τοποθετούμε το βρασμένο αυγό στη μέση.
2. Με ένα πουάρ ή σύριγγα ρίχνουμε το χρώμα σε αυγό και ρύζι. Κλείνουμε το καπάκι, χτυπάμε και περιστρέφουμε προσεκτικά το δοχείο, ώστε το χρωματισμένο ρύζι να ακουμπήσει σε όλα τα σημεία του αυγού και να αφήσει το αποτύπωμα του.
3. Το κάθε δοχείο με ρύζι μπορεί να βάψει 1 αυγό. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία για κάθε αυγό συμπληρώνοντας μόνο λίγο χρώμα. Αφήνουμε να στεγνώσουν. Για γυαλιστερή όψη, ρίχνουμε λίγο ελαιόλαδο σε ένα βαμβάκι και αλείφουμε.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ:

Για να γίνει πιο έντονο το κόκκινο χρώμα καλό είναι να είναι καφέ το αυγό που θα χρησιμοποιήσουμε για βάψιμο.

Για τα υπόλοιπα χρώματα καλό είναι να χρησιμοποιήσουμε λευκά αυγά.

ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ!

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

Την ονομάζουν Πάσχα

πού σημαίνει πέρασμα, διάβαση, γιατί με τη διέλευση της Ερυθράς Θάλασσας πέρασαν από τη σκλαβιά της Αιγύπτου στην ελευθερία. Η γιορτή του Πάσχα (στα εβραϊκά Πεσάχ) είναι η μεγαλύτερη γιορτή των Εβραίων.  Διαρκεί μαζί με την Εβδομάδα των Αζύμων οκτώ μέρες.

Τι συμβολίζει το αρνί

O αμνός συμβολίζει τον Χριστό, διότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε παρομοιάσει τον Ιησού με τον αμνό θεού που θα πάρει στις πλάτες του τις αμαρτίες του κόσμου. Οι Εβραίοι ποιμένες ήταν αυτοί που έσφαζαν και προσέφεραν τα αρνιά ως θυσία στο Θεό για να τον τιμήσουν και να τον ευχαριστήσουν. Στη συνέχεια όμως οι Χριστιανοί καθιέρωσαν το Πάσχα ως δική τους εορτή.

Τι συμβολίζει το σούβλισμα

Κάθε γωνιά της Ελλάδας αυτή τη μέρα γιορτάζει με το δικό της τρόπο:

Σούβλισμα Αρνιού και έθιμο

Στη Λιβαδειά οι κάτοικοι στήνουν σε σειρά υπαίθριες σούβλες και συγκεντρώνονται γύρω τους πίνοντας και τρώγοντας για ώρες.

Στην Κύθνο σερβίρονται τα «αληφόνια», άγρια και πικρά ραδίκια αλλά και τα περίφημα «τσιμπητά» -μυζηθροπιτάκια με κανέλα και μέλι!

Στη Ρόδο, συνηθίζουν να σφάζουν στο σπίτι τους το αρνάκι τους και το λένε Πασκάτη ή Λαμπριώτη. Το γεμίζουν με χοντρό σιτάρι αλεσμένο στον μύλο και το ψήνουν στον φούρνο. Το έθιμο αυτό συνηθίζεται και στη Σάμο, την Ικαρία και τη Λέσβο.

Στην Κάρπαθο, το αρνί γίνεται στον φούρνο με ρύζι, πλιγούρι και εντόσθια.

Στην Άνδρο, τo αρνάκι λέγεται Λαμπριάτης και μαγειρεύεται στο φούρνο με λαχανικά και ρύζι.

Στη Σίφνο το αρνάκι ψήνεται στο «Μαστέλο», δηλαδή σε πήλινο δοχείο με άνηθο και κόκκινο κρασί.

Στη Νάξο συνηθίζεται το παραδοσιακό «Μπατούδο», δηλαδή κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο.

Σε Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία, συνηθίζουν να γεμίζουν την μπόλια του αρνιού με εντόσθια και χορταρικά και να την ψήνουν στο φούρνο
Πηγή: https://www.tilestwra.com

Σούβλισμα Αρνιού και έθιμο

Απαραίτητα για ψήσιμο στη σούβλα

• ψησταριά ή barbeque (κόστος από 40 Ευρώ, 80 ευρώ ή και πολύ περισσότερα για μόνιμη κατασκευή) ή πολύ λιγότερο αν το ψήσιμο γίνει στο χώμα
• σούβλα
• πηρούνα για να συγκρατεί τα μπούτια
• διχάλες (δυο) για την πλάτη / μέση
• μοτέρ για το γύρισμα
• χερούλι με τις βίδες του για το γύρισμα χειροκίνητα (δε μένει από ρεύμα)
• κατσαβίδι για τη στερέωση όλων των παραπάνω
• σύρμα για το ράψιμο της κοιλιάς (κάνει και σπάγγος)
• κόφτης ή ταναλιοκόφτης για το σύρμα
• ψαλίδι
• καλώδιο επέκτασης ρεύματος (μπαλαντέζα)
• ταψιά μεταλλικά τρια τουλάχιστον
• σεντόνι
• σπάγγος
• λεμόνι, ρίγανη ή ότι άλλο επιθυμεί κανείς (δενδρολιβανο, δάφνη ή και τίποτα να μη βάλεις νόστιμο γίνεται)
• αλατι – πιπέρι
• δοχείο για το αλατοπίπερο
• λεκάνη για το νερό που χρειάζεται για τον έλεγχο της φωτιάς
• παροχή νερού
• άμμος για το σβήσιμο της φωτιάς
• φαράσι μεταλλικό για τη φωτιά
• λαβίδα μεταλλική για τη φωτιά
• κοντάρι μακρύ για τη φωτιά ή φτυάρι
• πλαστικά τραπεζομάντηλα
• σκούπα – φαράσι αν βρίσκεστε σε χώρο που θα θέλει σκούπισμα μετά
• χαρτί κουζίνας (2-3 ρολά τουλάχιστο)
• χαρτόνια για χαλάκια αν ταυτόχρονα χρειάζεται πρόσβαση σε καθαρότερο χώρο

 

Ενέργειες για το ψήσιμο

• Προμήθεια όλων των υπολοίπων από τον κατάλογο
• αγορά αρνιού
• αποθήκευση αρνιού (στο χασάπη – δε χωράει σε οικιακό ψυγείο που έχει και άλλα πράγματα μέσα)
• πλύσιμο
• αλατοπιπέρωμα
• στερέωση στη σούβλα
• ράψιμο της κοιλιάς
• αποθήκευση όρθιο (χρειάζεται κάπου να στερεωθεί), πάνω σε ταψί (θα στάξει)
• τύλιγμα με το σεντόνι αν λόγω χρόνου αποθήκευσης και χώρου θέλουμε να κάνουμε δύσκολη την πρόσβαση σε έντομα
• μεταφορά στο χώρο του ψησίματος (προσοχή στάζει)
• στερέωση του μοτέρ ή του χερουλιού της σούβλας
• τοποθέτηση στη ψησταριά
• ψήσιμο στη φωτιά που έχετε ήδη φτιάξει (δείτε εγχειρίδιο για άναμμα φωτιάς 🙂 )
• έλεγχος της φωτιάς με τη βοήθεια του νερού / αραίωσης της καύσιμη ύλης ή προσθήκης νέας
• έλεγχος ψησίματος (από μια-μιάμιση ώρα σε δυνατή φωτιά έως δυο-τρεις ώρες σε χαμηλότερη) – προσοχή να μη στεγνώσει, να μην καεί, αλλά και να μη μείνει άψητο
• μετακίνηση του αρνιού (στάζει λίπη)

Πηγή: http://www.ilia-mare.gr

 

Μαγειρίτσα και Έθιμο

Το βράδυ της Ανάστασης είναι ουσιαστικά το τέλος της Σαρακοστής, δηλαδή το τέλος της 40ημερης νηστείας από την Καθαρά Δευτέρα. Το πιάτο με την μαγειρίτσα είναι μια πολύ εύστοχη και ήπια επιλογή για το στομάχι, αφού όσοι νήστεψαν το κρέας για σαράντα ημέρες, θα πρέπει να προσέξουν και να ξεκινήσουν σταδιακά την κρεατοφαγία που ακολουθεί τις επόμενες ημέρες.

Οπότε η μαγειρίτσα είναι το φαγητό που προετοιμάζει τον ανθρώπινο οργανισμό ώστε να μην πέσει κατ’ ευθείαν στα βαθιά, με το αρνί και το κατσίκι της επόμενη μέρας. Γι’ αυτό και επιλέχθηκε να τρώγεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και καθιερώθηκε ως έθιμο.

το πιάτο της Μαγειρίτσας είναι δικό μου…η συνταγή βρίσκεται στο τέλος.

Συνταγές, εύκολες, γρήγορες και νόστιμες

Ωστόσο, ποιος είναι ο συμβολισμός της; Τα χορταρικά της συμβολίζουν τα πικρά χόρτα που έτρωγαν οι Εβραίοι προς ανάμνηση της πολύχρονης σκλαβιάς τους από τους Αιγύπτιους. Το Πάσχα των Εβραίων είναι εθνική γιορτή.

Πάσχα στα εβραϊκά σημαίνει έξοδος ή διάβαση. Οι Χριστιανοί γιορτάζουν την Ανάσταση του Χριστού και το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή.

Μια άλλη επιστημονική άποψη σχετικά με την προέλευση της γιορτής του Πάσχα, είναι πως τα περί κατανάλωσης αρνιού ανήκαν αρχικά σε ποιμενική γιορτή.

Αυτή η γιορτή  λάμβανε χώρα την πανσέληνο που ήταν πιο κοντά στην εαρινή ισημερία. Επρόκειτο μάλλον για θυσία ενός αρνιού έτσι ώστε ο θεός των ποιμνίων (της γονιμότητας) να πάρει το μερίδιό του για να εξασφαλίσει τη γονιμότητα του ποιμνίου. Το αρνί τρωγόταν σε ένδειξη κοινωνίας με το θεό προστάτη.

Σύμφωνα με αυτό, ο θεός είχε πει στους Εβραίους ότι πρέπει το αρνί να φαγωθεί όλο και να μην μείνει κανένα κομμάτι του. Έτσι προέκυψαν και τα φαγητά όπως η Μαγειρίτσα αλλά και το κοκορέτσι στα οποία χρησιμοποιούνται τα εντόσθια του ζώου.

Πηγή: https://pieriakaterini.blogspot.com

Ως προς τον τρόπο παρασκευής της τώρα

Η μαγειρίτσα είναι ένα από τα λίγα φαγητά που φτιάχνονται με συγκεκριμένο τρόπο και υλικά και δεν έχει πολύ “χώρο” για αλλαγές. Τα συστατικά λοιπόν της μαγειρίτσας είναι: φυσικά η συκωταριά και τα έντερα, μαρούλια (εδώ μπορεί να γίνει μια μικρή παραλλαγή και να χρησιμοποιήσεις χόρτα), φρέσκα κρεμμυδάκια, ρύζι (υπάρχουν πολλές συνταγές που δεν το περιέχουν), αυγά, λεμόνια και για μυρωδικά θέλει μόνο αλάτι, πιπέρι και άνηθο.

Το πιο δύσκολο είναι το καθάρισμα των εντέρων. Κάτι που γίνεται από την προηγούμενη ημέρα. Τα βάζεις σε νερό μαζί με ξύδι και λεμόνι για να φύγει η άσχημη μυρωδιά και να ασπρίσουν. Την επόμενη ημέρα λοιπόν τα βάζεις κάτω από την βρύση και τα ξεπλένεις πολύ καλά. Τα ζεματίζεις και τα αφήνεις για λίγο να βράσουν. Έπειτα τα κόβεις σε μικρά κομματάκια.

Σε μια κατσαρόλα με λίγο λάδι αφού τσιγαρίσεις το κρεμμύδι προσθέτεις τα κομματάκια από την συκωταριά και τα έντερα.Ρίχνεις επίσης τα μαρούλια, αλάτι, πιπέρι και τον άνηθο. Τα αφήνεις να σιγοβράσουν σε χαμηλή φωτιά με λίγο νερό. Μόλις βράσουν τα υλικά προσθέτεις το ρύζι και συνεχίζεις το βράσιμο μέχρι να βράσει και αυτό.

Στη συνέχεια χτυπάς τα ασπράδια των αυγών μέχρι να γίνουν μαρέγκα και προσθέτεις και τους κρόκους. Συνεχίζεις το χτύπημα και συμπληρώνεις με τον χυμό λεμονιού. Με ένα κουτάλι προσθέτεις ζουμί από την μαγειρίτσα ενώ συνεχίζεις το χτύπημα γρήγορα για να μην κόψει το αυγολέμονο. Αφού έχεις προσθέσει αρκετό ζουμί ρίχνεις το αυγολέμονο στην κατσαρόλα και την κουνάς για να πάει παντού.

Ανά περιοχές τις Ελλάδας βέβαια υπάρχουν κάποιες μικρές παραλλαγές όπως στην Πάτρα που την φτιάχνουν άσπρη αυγολέμονο. Πολύ γνωστή όμως είναι και η στιλίκουρδα, η μαγειρίτσα που φτιάχνουν στην Κέρκυρα, στην οποία προσθέτουν άνηθο, μαϊντανό, σκόρδο και λευκό κρασί.

Πηγή: http://www.enikos.gr

ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΑΓΕΙΡΙΤΣΑΣ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΜΑΓΕΙΡΙΤΣΑ ΜΕ ΣΥΚΩΤΑΚΙΑ ΚΟΤΑΣ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

Μπορεί στην Ελλάδα γευστικά το Πάσχα να είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το τσουρέκι, τα κουλουράκια, τη μαγειρίτσα, το αρνί και το κατσίκι, ωστόσο άλλες χώρες, έχουν τις δικές τους γευστικές προτιμήσεις αυτή την περίοδο και φτιάχνουν ξεχωριστά πασχαλινά φαγητά.

Pashka, Ρωσία

Από το Πασχαλινό τραπέζι των Ορθόδοξων της Ανατολικής Ευρώπης, όπως των Ρώσων, των Ουκρανών, των Λετονών και των Λιθουανών, δε λείπει ποτέ το Pascha (ή Pashka) το τυρένιο γλυκό σε σχήμα κώνου, που απλώνεται πάνω στο, επίσης παραδοσιακό, Kulich (τη δική τους εκδοχή του τσουρεκιού).

Το Pascha είναι το αναστάσιμο γλύκισμα (αφού έχει προηγηθεί η νηστεία της Σαρακοστής), που ετοιμάζεται τη Μεγάλη Εβδομάδα. Το Μεγάλο Σάββατο κάθε οικογένεια πηγαίνει το Pashka και το Kulich της στην εκκλησία για να ευλογηθούν.

Το Pascha παραδοσιακά φτιάχνεται με tvorog, του οποίου το λευκό χρώμα συμβολίζει την αγνότητα του Χριστού. Γίνεται μέσα σε ξύλινη φόρμα σε σχήμα πυραμίδας με κομμένη την κορυφή –που συμβολίζει την Εκκλησία. Διακοσμείται με θρησκευτικά σύμβολα όπως ο σταυρός, ή τα γράμματα του Κυριλλικού αλφαβήτου. Χ και Β (αρχικά γράμματα του Χριστός Ανέστη στα Ρωσικά) από το “Christos Voskres”, το οποίο σημαίνει «Ο Χριστός αναστήθηκε».

Το Kulich,

είναι ένα ρώσικο τσουρέκι σε σχήμα πυραμίδας στην αυθεντική του εκτέλεση περίτεχνα φτιαγμένο ώστε να μαρτυρά την καταγωγή. Παραδοσιακά ετοιμάζεται τη Μεγάλη Εβδομάδα, αγιάζεται στην εκκλησία την ημέρα του Πάσχα όπου και σερβίρεται στο τραπέζι. Η Βουλγαρία, η Γεωργία και η Ρωσία είναι μερικές μόνο από τις χώρες που θα δείτε να ψήνουν ένα Kulich το Πάσχα. Το kulich είναι κέικ το οποίο ψήνεται σε ψηλό φορμάκι και στολίζεται με λευκό γλάσο και πολύχρωμα λουλούδια ή άλλα στολίδια. Πολλοί συνηθίζουν να πηγαίνουν το κέικ αυτό σε παπά για να τους το ευλογήσει πριν την πασχαλινή λειτουργία.

Πασχαλινά Εδέσματα ανά τον κόσμο

Colomba di Pasqua, Ιταλία

 το ιταλικό πασχαλινό τραπέζι υπάρχει πάντα το ιταλικό πασχαλινό τσουρέκι (La Colomba Pasquale). Ανάγεται στις αρχές του 1900 και στο νομό της Lombardia.

Στο ζαχαροπλαστείο Motta για πρώτη φορά έφτιαξαν ένα τσουρέκι που είχε σχήμα περιστεριού (Colomba).

Αυτό συμβολίζει την ειρήνη σε όλον τον κόσμο και την ευχή για ένα καλύτερο μέλλον.

Mona de Pascua, Ισπανία

Την Κυριακή του Πάσχα, στην Ισπανία, κυρίως στην περιοχή της Καταλονίας, της Αραγονίας και της Βαλένθιας, οι νονοί, μετά την λειτουργία, προσφέρουν στα βαφτιστήρια τους τη “Mona” (λέξη που προέρχεται από τα αραβικά). Είναι, κατά κανόνα, ένα παραδοσιακό γλυκό, ένα είδος γλυκού ψωμιού (αλεύρι, μαγιά, γάλα, αυγό, βούτυρο, ζάχαρη) σαν το δικό μας τσουρέκι το οποίο διακοσμείται με αυγό ή αυγά βραστά, άλλοτε βαμμένα, άλλοτε σοκολατένια. Άλλη εκδοχή μπορεί να είναι μία τούρτα που τη στολίζουν με ‘φιγούρες’ που αρέσουν στα παιδιά και συνοδεύεται με ένα σοκολατένιο αυγό.

Το αυγό της “Mona” κατά το έθιμο το «τσουγκρίζουν» στο μέτωπο ενός άλλου φιλικού ατόμουΤο αυγό δηλώνει, στην χριστιανική θρησκεία, το τέλος της νηστείας και την Ανάσταση.

Hornazo, Ισπανία

Το Hornazo είναι μια ισπανική κρεατόπιτα που συναντάται κυρίως στις επαρχίες Salamanca και Ávila της Ισπανίας και φτιάχνεται με αλεύρι, μαγιά και στη γέμισή της έχει χοιρινό, πικάντικο λουκάνικο chorizo και βρασμένα, σφιχτά αβγά.

Rosquillas, Ισπανία

Παραδοσιακοί τηγανητοί λουκουμάδες για την ημέρα του Πάσχα στην Ισπανία.

Hot cross buns, Ηνωμένο Βασίλειο

Μικρό τσουρεκάκι με σταφίδες κι έναν σταυρό σχηματισμένο στην κορυφή του, το hot cross bun τρώγεται παραδοσιακά τη Μεγάλη Παρασκευή στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιρλανδία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, την Καραϊβική, τη Νότια Αφρική, την Ινδία και τον Καναδά.

Τorta pascualina, Αργεντινή

Pascua είναι Ισπανικά για το Πάσχα, οπότε Tarta Pascualina σημαίνει «Πάσχα ξινό». Η αλμυρά πίτα είναι γεμάτη με ρικότα, βραστά αυγά, σπανάκι, αγκινάρες, και το μαϊντανό. Δεδομένου ότι είναι νηστίσιμα, είναι ένα κοινό πιάτο κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, και τα πολλά αυγά χρησιμοποιούνται για να συμβολίζει την ανάσταση του Ιησού Χριστού.

Pinca, Ανατολική Ευρώπη

Τo pinca είναι ένα γλυκό ψωμί με ένα σταυρό στη μέση, το οποίο τρώνε συνήθως στη Σλοβενία και την Κροατία για να γιορτάσουν το τέλος της σαρακοστής. Πολύ πιθανό είναι να το συναντήσετε και σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας.

Capirotada, Μεξικό

Παραδοσιακό μεξικάνικο φαγητό που τρώγεται συνήθως την περίοδο της Σαρακοστής. Είναι ένα από τα πιάτα που σερβίρεται τη Μεγάλη Παρασκευή.

Μια πουτίγκα ψωμιού με γέμιση με σταφίδες, κανέλα, γαρίφαλο, και τυρί, ενώ λέγεται πως τα συστατικά του αποτελούν ένα είδος υπενθύμισης των παθών του Χριστού. τα γαρίφαλα συμβολίζουν τα καρφιά στο σταυρό, τα στικ κανέλας τον σταυρό και το ψωμί το σώμα του Ιησού.

Σούπα chervil, Kerbelsuppe Γερμανία

Η Μεγάλη Πέμπτη στη Γερμανία έχει και μια άλλη ονομασία: Gründonnerstag ή αλλιώς “Green Thursday” και τότε είναι που οι Γερμανοί φτιάχνουν πράσινα φαγητά. Στο πλαίσιο αυτής της παράδοσης συναντάμε και την πράσινη σούπα chervil, η οποία είναι πολύ δημοφιλής. Μία Σούπα με πράσινα βότανα και μυρωδικά, κυριαρχεί το φρέσκο κρεμμυδάκι, ο άνηθος και ο μαιντανός.

Αρνίσιο μπούτι, Γαλλία

Οι Γάλλοι έχουν μια ιδιαίτερη συνταγή του Πάσχα για τομπούτι του αρνιού. Είναι γνωστή ως «le Gigot d’agneau Pascal.» Αν και το όνομα μπορεί να φαίνεται περίπλοκο, η συνταγή είναι πραγματικά αρκετά απλή. Το κρέας (αρνί είναι γνωστή ως θυσίας των ζώων) είναι καρυκευμένο με σκόρδο και βότανα όπως το δενδρολίβανο, και στη συνέχεια καβουρδίζονται.

Mämmi, Φινλανδία

Όσοι κάνουν Mämmi για το Πάσχα πρέπει να ξεκινήσετε αρκετές ημέρες την προετοιμασία πριν το Πάσχα. Πρέπει να αποθηκευθεί διατηρημένο με απλή ψύξη για τρεις έως τέσσερις ημέρες προτού σερβιριστεί . Το παραδοσιακό γλυκό γίνεται από το νερό, μελάσσα, ζυμωμένο σίκαλη, αλεύρι σίκαλης. Στη Σεβίλλης προσθέτουν ξύσμα πορτοκαλιού για το καρύκευμα. Συνήθως τρώγεται με κρύο γάλα ή κρέμα γάλακτος.

Λευκό Μπόρς, Πολωνία

Λευκό μπορς, που αναφέρεται επίσης ως Zurek, δεν γίνεται αποκλειστικά και μόνο το Πάσχα, αλλά είναι κοινό κατά τη διάρκεια των διακοπών. Κατασκευασμένο από ξινισμένο αλεύρι σίκαλης, λουκάνικο, και βραστά αυγά. Μία σούπα που είναι πλούσια και θρεπτική.

Fanesca, Ισημερινός

Fanesca είναι μία πλούσια σούπα που αποτελείται από μια ποικιλία λαχανικών και φασόλια καθώς και bacalao, ξηρό παστό μπακαλιάρο. Τα ακριβή συστατικά διαφέρουν από νοικοκυριό σε νοικοκυριό. Κοινά περιλαμβάνουν φάβα, σκουός,  καλαμπόκι,  ρύζι,  σκόρδο,  κρεμμύδια, μπιζέλια, και  γάλα.

Ψημένο ζαμπόν με ανανά, Αμερική

Πασχαλινό κρέας με γλυκιά κρούστα από μέλι και μαύρη ζάχαρη, φρούτα ή φέτες ανανά. Γιορτινό πιάτο Αμερικής ειδικά το Πάσχα.

Paçoca de amendoim, Βραζιλία

Γλυκό και αλμυρό μαζί, με σιμιγδάλι φτιαγμένο και φυστίκια. Ελαφρώς καραμελωμένο, ένα παραδοσιακό γλυκό Βραζιλίας.

Πολωνία, Babka wielkanocna

Παρά το γεγονός ότι το Babka έχει γίνει ένα από τα αγαπημένα επιδόρπια όλο το χρόνο σε πολλές χώρες, το σπογγώδες κέικ με μαγιά παραδοσιακά σερβίρεται την Κυριακή του Πάσχα στην Πολωνία για πολλά χρόνια. Συνήθως, οι Babka είναι στρογγυλά και καλύπτονται με ένα γλυκό γλάσο.

Simnel Cake, Aγγλία

Χρονολογείται από αιώνες. Το κέικ simnel είναι ένα κέικ φρούτων που αρχικά τρώγεται την Κυριακή της Σαρακοστής σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Το κέικ ολοκληρώνεται με ένα στρώμα αμυγδαλόπαστας και 12 μπάλες αμυγδαλωτά, τα οποία αντιπροσωπεύουν τους 12 Αποστόλους.

Πηγή:http://www.kifisia-life.gr

Πηγή:https://www.clickatlife

Γερμανικό Πασχαλινό πιάτο

Γερμανικό πιάτο το Πάσχα. Άπαχο κρέας, ζαμπόν κατά προτίμηση ψημένο μέσα σε ζύμη ψωμιού.

Αυτά είναι τα κυριότερα Πασχαλινά Εδέσματα ανά τον κόσμο.

Οι φωτογραφίες κάτω από το κείμενο είναι δημιουργίες των μελών της ομάδας μας, Συνταγές, εύκολες, γρήγορες και νόστιμες… Ευχαριστούμε

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα, σήμερα όμως λίγο πολύ ξεχασμένο. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής. Πρόκειται για ένα έθιμο που τείνει στις ημέρες μας να εκλείψει, ενώ παλαιότερα το συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο με διάφορες παραλλαγές και χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής.

Η κυρά-Σαρακοστή,

στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά, που απεικόνιζε μια γυναίκα. Έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός και γουρλής. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.

Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι με απλά υλικά και, κυρίως, πολύ αλάτι για να μη χαλάσει. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο. Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.

Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνΙ. Πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν «Κουκουράς», ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!

Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:

Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.

Η «κυρά-Σαρακοστή» λειτουργούσε ως ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο

το οποίο βοηθούσε «τους παλιούς» να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Συνήθως, ήταν η ζωγραφιά, μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι. Επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια –επειδή προσευχόταν– και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο.

Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης.  Σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη (κάτι σαν το φλουρί της Βασιλόπιτας)! Εκτός από χαρτί, η κυρά-Σαρακοστή μπορεί να φτιαχτεί επίσης από ύφασμα, αλλά και από ζυμάρι.

Συστατικά

ΜΠΑΚΑΛΙΆΡΟς ΣΚΟΡΔΑΛΙΆ

Παραδοσιακό έδεσμα της ημέρας του Ευαγγελισμού, η οποία έχει πια διπλή σημασία για τον Ελληνισμό, καθώς συμπίπτει από το 1838 με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821. Είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα συνοδεία της γνωστής σκορδαλιάς.

Η εξήγηση για τη γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή. Έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. Ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού. Το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.

Ο Μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου. Με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση. Έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.

Έχετε άραγε αναρωτηθεί για ποιο λόγο ανήμερα της επετείου για την Επανάσταση του 1821 και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου τρώμε το εν λόγω έδεσμα; Η απάντηση βρίσκεται παρακάτω:

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Στην έναρξη της καθιέρωσης της, περίπου τον 4ο αιώνα μ.Χ., προβλεπόταν μάλιστα κατά τα μοναχικά πρότυπα ξηροφαγία. Οι πιστοί να τρώνε μόνο μια φορά την ημέρα κι αυτή μετά τις 3 το μεσημέρι.

Έθιμο του Μπακαλιάρου

Μέσα στην περίοδο της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές. Έτσι δίνει μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή.

Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις είναι ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής. Είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία. Έτσι είναι ιδιαίτερα σημαντική, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος.

Όσον αφορά τη δεύτερη ημέρα διαφοροποίησης της νηστείας, αυτή είναι η Κυριακή των Βαΐων. Είναι Δεσποτική εορτή, αφιερωμένη δηλαδή στον επίγειο βίο του Ιησού, οπότε οι πιστοί καταναλώνουν και πάλι ψάρι, λάδι και κρασί.

Πηγή: Star.gr

Συνταγές, εύκολες, γρήγορες και νόστιμες…

Το πιάτο μου της 25ης Μαρτίου!

Συνταγή για μπακαλιάρο με σκορδαλιά εδώ…

Πως ξαλμυρίζουμε τον παστό μπακαλιάρο θα δείτε εδώ…

Καθαρά Δευτέρα, τραπέζι και εδέσματα

Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας που διαρκεί μέχρι το Μεγάλο Σάββατο. Από την ημέρα αυτή, προετοιμαζόμαστε, μετά την καλοφαγία και την καλοπέραση των Αποκριών, ώστε να καθαρίσει η ψυχή και το σώμα μας μέχρι το Πάσχα.

Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας μάλιστα, την Καθαρά Δευτέρα, οι νοικοκυρές «καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της αποκριάς και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια.

Τα νηστίσιμα φαγητά της Καθαράς Δευτέρας

Ακολουθούν και οι ανάλογες δικές μας συνταγές….

Το… τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας –συχνά υπαίθριο, καθώς οι περισσότεροι γιορτάζουν τα «Κούλουμα» στην εξοχή- περιλαμβάνει νηστίσιμα πιάτα και εδέσματα, για αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς και φυσικά την παραδοσιακή λαγάνα, ένα είδος ψωμιού χωρίς προζύμι.
Το έθιμο της λαγάνας διατηρείται αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και το τραγανό αυτό και σουσαμένιο ψωμί, συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τους αρτοποιούς κάθε γειτονιάς.

Ταραμάς

Ο ταραμάς  φτιάχνεται από κόκκους από ερυθρό χαβιάρι (αυγά) που βγαίνει από τον μπακαλιάρο ή τον κυπρίνο και θεωρείται ένα από τα πιο εκλεκτά είδη αυγοτάραχου. Θα βρείτε δύο είδη ταραμά: τον λευκό, που θεωρείται και ποιοτικά ανώτερο- και αυτόν με το βαθύ ρόδινο χρώμα. Παραδοσιακές συνταγές με ταραμά είναι η ταραμοσαλάτα και οι ταραμοκεφτέδες.

Συνταγή για σπιτικό ταραμά θα βρείτε εδώ…

Χαλβάς

Ο χαλβάς και ιδίως η παραλλαγή που φτιάχνεται με ταχίνι και πωλείται σε μορφή παραλληλεπιπέδου, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά σαρακοστιανά εδέσματα. Θα τον βρείτε στο εμπόριο σκέτο, με σοκολάτα ή με ξηρούς καρπούς.
Παρά τις θερμίδες του χαλβά, η διατροφική του αξία είναι υψηλή, ειδικά του σουσαμένιου, καθώς παρασκευάζεται από το παχυντικό μεν, ωφέλιμο δε, ταχίνι, που είναι πλούσιο σε φυτική πρωτεΐνη, ασβέστιο και φυτικές ίνες.

Χαλβάς σιμιγδαλένιος συνταγή εδώ….

Χαλβάς σιμιγδαλένιος με κακάο και πορτοκάλι

ΣΥΝΤΑΓΗ ΕΔΩ

Τουρσιά

Την Καθαρά Δευτέρα, συνηθίζονται πάρα πολύ και τα λαχανικά τουρσί (διατηρημένα δηλαδή για κάποιο χρονικό διάστημα σε αλάτι ή και ξίδι), που μπορεί να περιλαμβάνουν πιπεριές, βολβούς, λάχανο, αγκινάρες, αγγουράκια, καρότα, κουνουπίδι, κρεμμυδάκια κλπ.

Τουρσί, συνταγή εδώ….

Ελιές

Οι ελιές πρωταγωνιστούν στο τραπέζι της Σαρακοστής, σε διάφορα είδη, θρούμπες, μαύρες ή πράσινες, σε άλμη, ξίδι, ή λάδι κ.τ.λ. Αποτελούν σημαντικό στοιχείο της Μεσογειακής Διατροφής και είναι πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Δεν περιέχουν καθόλου χοληστερόλη. Επίσης, αποτελούν πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, όπως το σελήνιο και ο ψευδάργυρος. Έτσι βοηθάνε τον οργανισμό στη «μάχη» κατά των ελεύθερων ριζών.

Συνταγή για ελιές σπιτικές εδώ….

Λαγάνα
Το ψωμί με την ωραία τραγανή κρούστα, που παρασκευάζεται παραδοσιακά χωρίς προζύμι, δε λείπει ποτέ από το τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ταιριάζει απόλυτα με όλες τις νηστίσιμες λιχουδιές που θα φτιάξετε.

Συνταγή για την καλύτερη λαγάνα εδώ….

Λαγάνα με πιπεριές και ελιές, συνταγή εδώ….

Θαλασσινά

Την Καθαρά Δευτέρα συνηθίζουμε να τρώμε νηστίσιμα θαλασσινά όπως οστρακοειδή (κυδώνια, γυαλιστερές κλπ.), αλλά και γαρίδες, καλαμάρια, σουπιές και χταπόδια.
Αποτελούν πλούσιες πηγές πρωτεΐνης, είναι χαμηλά σε λιπαρά και μπορείτε να τα φάτε σε διάφορες συνταγές, ωμά (τα όστρακα), είτε μαγειρεμένα.

Συνταγή για χταπόδι εδώ….

Σουπιές με σπανάκι συνταγή εδώ….

Συνταγή για καλαμαράκια με ρύζι εδώ….

Συνταγή για μύδια με σάλτσα και μακαρόνια εδώ…

Όσπρια

Όσπρια όπως οι φακές και τα φασόλια, αλλά και η φάβα, είναι ιδανικές επιλογές σε περιόδους νηστείας, αλλά και στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Την Καθαρά Δευτέρα μαγειρεύονται χωρίς λάδι και συχνά προστίθενται μέσα στην σαλάτα.
Είναι πλούσια σε πρωτεΐνη, σίδηρο και φυτικές ίνες και επίσης μειώνουν τη χοληστερίνη, «καθαρίζουν» το έντερο και την καρδιά.

Συνταγή για φακορυζοσαλάτα εδώ…

Σαλάτες

Σαλάτες διάφορες με ωμά λαχανικά, με βραστά λαχανικά, ψητά λαχανικά, πατάτες βραστές, μελιτζανοσαλάτα κλπ

Συνταγή για απλή μελιτζανοσαλάτα εδώ…

Φυσικά δεν λείπουν και τα αγαπημένα μας ντολμαδάκια γιαλαντζί

Συνταγή εδώ….

Καλά Κούλουμα και καλή Σαρακοστή σε όλους!

Διαβάστε και για το έθιμο της Κυρά Σαρακοστής εδώ….

Λαγάνα και Παράδοση

Η καλύτερη λαγάνα που φτιάξατε ποτέ! Η συνταγή και η εκτέλεση εδώ είναι του συζύγου Γιάννη Τρέσκα 30 χρόνια φούρναρης, έχει ψήσει….

Η Λαγάνα αυτή μπορεί να πασπαλιστεί με ότι σας αρέσει, μπορεί μέσα να ζυμωθεί με πιπεριές, λιαστές ντομάτες, ελιές.

Φυσικά μπορείτε να τις ζυμώσετε και με αλεύρι ολικής απλά θα προσθέσετε λίγο νεράκι ακόμα.

Το παραδοσιακό  έθιμο της λαγάνας παίζει  πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς  Δευτέρας. Με αφορ­μή λοιπόν αυτή την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότε­ρα την ιστορία της, που χάνεται στους αιώνες.

ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΛΑΓΑΝΑΣ ΘΑ ΤΗΝ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ….

Λαγάνα παραδοσιακή, είναι άζυμος άρτος δηλ. παρασκευάζοταν χωρίς προζύμικαι μαγια.

Τέτοιος άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους  Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαικό  Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας

διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα  μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει  «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».

Το έθιμο της λαγάνας

παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς. Τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής. Πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Από την Καθαρά Δευτέρα

προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχή­μα της «κυρα-Σαρακοστής». Παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι  όλο νηστεία. Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας.

Λαγάνα και Παράδοση

Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.

Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία.

Θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές.

Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου. Οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.

http://ellinwnparadosi.blogspot.com/

ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΛΑΓΑΝΑΣ ΘΑ ΤΗΝ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ….

Έθιμα Αποκριάς στην Ελλάδα

Οι Απόκριες είναι η περίοδος αυτή των τριών εβδομάδων πριν την Καθαρά Δευτέρα. Πώς αλήθεια γιορτάζονται αυτές οι ξεχωριστές μέρες στην χώρα μας; Διάφορα έθιμα και παραδόσεις έχουν την τιμητική τους αυτές τις μέρες, σε όλη την Ελλάδα και οι Έλληνες τα εφαρμόζουν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο!

Κρήτη:

Στην Κρήτη, γιορτάζουν τις μέρες του καρναβαλιού με ιδιαίτερη ένταση, αφού οι κιθάρες και τα μαντολίνα πρωτοστατούν στις εκδηλώσεις και συνοδεύουν τις μασκαράδες στην μεγάλη παρέλαση. Η παρέλαση αυτή ολοκληρώνεται στην παραλιακή λεωφόρο και καταλήγει σε μεγάλο γλέντι στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη. Ένα από τα κρητικά αποκριάτικα έθιμα, είναι και οι «Λεράδες». Οι «Λεράδες», είναι μασκαράδες οι οποίοι φορούν γύρω από την μέση και τα χέρια μεγάλες κουδούνες και αποτελούν την συνηθέστερη μεταμφίεση των Κρητικών. Χαρακτηριστική δε μάσκα των Κρητικών, είναι η «Σιβιανή μάσκα». Αυτή είναι κατασκευασμένη από την ρίζα του φυτού «Αθάνατος». Ομάδα ανθρώπων φορά την μάσκα αυτή και περιφέρεται στα σπίτια του νησιού!

Κάρπαθος:

Στο νησί της Καρπάθου, έχουν ένα ξεχωριστό έθιμο, στο οποίο διακωμωδούν τις δίκες των Δικαστηρίων. Εκεί λοιπόν, την Καθαρά Δευτέρα, λειτουργεί το λεγόμενο «Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων». Σ’ αυτό οδηγούνται άνθρωποι που έχουν κάνει άσεμνες πράξεις και χειρονομίες σε κάποιους άλλους, προκειμένου να δικαστούν από τους λεγόμενους «Τζαφιέδες», που είναι οι χωροφύλακες. Η δίκη, εξελίσσεται σε γέλια και πειράγματα και καταλήγει σε ένα μεγάλο αποκριάτικο γλέντι.

Καλαμάτα:

Στην Καλαμάτα, αναβιώνει κάθε χρόνο το παραδοσιακό γαϊτανάκι, το οποίο και λαμβάνει χώρα στην κεντρική πλατεία του χωριού. Ένα από τα χαρακτηριστικά τοπικά αποκριάτικα έθιμα, είναι το κρέμασμα της «γριάς Συκούς». Σύμφωνα με την παράδοση, αυτό το έθιμο λαμβάνει χώρα το πρωί της Καθαρής Δευτέρας, στο ίδιο σημείο της πλατείας στο οποίο και κρεμάστηκε η «γριά Συκούς» κατ’ εντολή του Ιμπραήμ Πασά.

Μεσσήνη:

Εκεί, έχουν ένα χαρακτηριστικό έθιμο το οποίο και λέγεται, «Κυριακή της Τυροφάγο». Σύμφωνα μ’ αυτό, πολλοί μασκαράδες κυκλοφορούν και γλεντούν στους δρόμους, συνοδευόμενοι από οργανοπαίκτες της περιοχής καθώς και της Δημοτικής Φιλαρμονικής. Το έθιμο αυτό, λαμβάνει χώρα την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα, ενώ το βράδυ της ίδιας μέρας, οι κάτοικοι συνηθίζουν να ανάβουν φωτιές σε διάφορα σημεία της πόλης, γύρω από τις οποίες κυριαρχεί το γλέντι και ο χορός.

Μεθώνη:

Μια πολύ γνωστή μας έκφραση: «Του Κουτρούλη ο γάμος», προέρχεται από το κλασικό αποκριάτικο έθιμο που αναβιώνει κάθε χρόνο στην Μεθώνη. Στο έθιμο αυτό συμμετέχουν δύο άνδρες, όπου είναι και οι νεόνυμφοι και με την συνοδεία των συγγενών και φίλων τους καταλήγουν στην πλατεία της πόλης για να γίνει ο γάμος. Κατά την διάρκεια του γάμου, διακωμωδούνται διάφορες καταστάσεις και αναφορές τόσο του παρελθόντος όσο και του σήμερα. Αστεία – πειράγματα και σατυρικός χαρακτήρας διακατέχει τον γάμο αυτό, που θα καταλήξει σε ένα τρικούβερτο γλέντι.

Πάτρα:

Το καρναβάλι της Πάτρας, αποτελεί το πιο γνωστή εκδήλωση της χώρας μας. Στην Πάτρα πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις στην περίοδο των Αποκριών. Την τελευταία εβδομάδα των Αποκριών έχουμε και τον τερματισμό των καρναβαλικών εκδηλώσεων με τις δύο μεγάλες παρελάσεις των αποκριάτικων αρμάτων. Το Πατρινό Καρναβάλι άλλωστε, μετρά γύρω στα 180 χρόνια ιστορίας. Τις παρελάσεις απαρτίζουν μεγάλα αποκριάτικα άρματα που συνήθως σατυρίζουν καταστάσεις και πρόσωπα των ημερών μας, αλλά και πλήθος μασκαράδων, τόσο με Πατρινούς όσο και άλλους απ’ όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Ένα γνωστό και άκρως πατρινό έθιμο, είναι και τα λεγόμενα «Μπουρμπούλια». Σύμφωνα μ’ αυτό το έθιμο, γυναίκες μεταμφιέζονται σε ντόμινο, κρύβοντας τόσο το πρόσωπό τους, όσο και το σώμα τους, ώστε να έχουν εκείνες την αποκλειστική επιλογή του καβαλιέρου τους και συμμετέχουν σε απογευματινούς χορούς.

Νάξος:

Το νησί, αυτό αποτελεί την γενέτειρα του Διονύσου και έτσι ο εορτασμός της Αποκριάς, ξεκινά από το πρώτο Σάββατο όπου και γίνεται το σφάξιμο των χοίρων. Αποκριάτικο έθιμο αυτού του νησιού είναι και οι «Κουδουνάτοι». Αυτοί είναι άνθρωποι με κάπα και κουκούλα, οι οποίοι περιφέρονται στους δρόμους του νησιού κάνοντας πολύ θόρυβο και προκαλώντας τους υπολοίπους με άσεμνες χειρονομίες. Μαζί με τους «Κουδουνάτους», κυκλοφορούν επίσης και ο «Γέρος», η «Γριά» και η «Αρκούδα». Στις πλατείες πολλών χωριών του νησιού, στήνεται γλέντι με άφθονο κρασί και φαγητό, το οποίο και πλαισιώνεται από οργανοπαίκτες και παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια.

Κέρκυρα:

Στην Κέρκυρα, σαλπιγκτές και τυμπανιστές περιφέρονται στους δρόμους του νησιού, προκειμένου να αναγγείλουν τον ερχομό του «Σιορ Καρνάβαλου». Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, γίνεται η μεγάλη παρέλαση του «Σιορ Καρνάβαλου», η οποία και τερματίζει στην Κάτω Πλατεία όπου και θα γίνει το κάψιμό του.

Άμφισσα:

Στην Άμφισσα, το τελευταίο Σαββατοκύριακο της Αποκριάς, αναβιώνει ο θρύλος του «στοιχειού». Το «στοιχειό» αυτό ξεκινά από την περιοχή της Χάρμαινας και μαζί με εκατοντάδες μασκαράδες, κατεβαίνει τα σκαλιά του Άη Νικόλα. Το «στοιχειό της Χάρμαινας», λέγεται ότι αγαπούσε και προστάτευε τους Ταμπάκηδες, που ήταν οι βυρσοδέψες της περιοχής και ήταν αναγκασμένοι να βρίσκονται στην Βρύση μέρα και νύχτα.

Θήβα:

Στην Θήβα ένα έθιμο που κρατά από το 1830, είναι και η αναπαράσταση του «Βλάχικου Γάμου». Αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρή Δευτέρα.

Σκύρος:

Στο νησί της Σκύρου, κλασικό αποκριάτικο έθιμο, είναι ο «γέρος» και η «κορέλα». Ο «γέρος» φοράει χοντρή μαύρη κάπα, άσπρη υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2 – 3 σειρές κουδούνια. Το πρόσωπό του καλύπτεται από προβιά μικρού κατσικιού και, περπατώντας με χορευτικό ρυθμό, καταφέρνει να ηχούν μελωδικά τα κουδούνια που φοράει. Η «κορέλα», η ντάμα του γέρου, είναι ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα, με κυρίαρχο χρώμα το άσπρο και καλυμμένο το πρόσωπό της. Το δίδυμο αυτής της σκυριανής Αποκριάς συνοδεύει πολλές φορές και ο «φράγκος». Αυτός ο μασκαράς, ντυμένος με παραδοσιακά ρούχα του νησιού αλλά και παντελόνι, σατιρίζει εκείνους τους Σκυριανούς που έβγαλαν τις βράκες και φόρεσαν παντελόνια (φράγκικα).

Ιωάννινα:

Εκεί, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, γιορτάζουν οι λεγόμενες «Τζαμάλες». Αυτές είναι μεγάλες φωτιές, όπου πλήθος μεταμφιεσμένων χορεύει γύρω τους σε διπλές και τριπλές σειρές.

Πρέβεζα & Άρτα:

Και στις δύο αυτές περιοχές, κάθε χρόνο πραγματοποιείται το λεγόμενο «Καρναβάλι των γυναικών». Σ’ αυτό συμμετέχουν αποκλειστικά μεταμφιεσμένες γυναίκες, οι οποίες και περιφέρονται στους δρόμους με την συνοδεία αρμάτων.

Μακεδονία:

Εκεί, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται, οι λεγόμενοι «Κουδουνοφόροι Τράγοι». Αυτοί, είναι ομάδες μεταμφιεσμένων, ντυμένοι με μαύρες γιδοπροβιές και τέσσερα πολύ μεγάλα σιδερένια κουδούνια. Όπως περιφέρονται στους δρόμους, προκαλούν αναστάτωση και θόρυβο, ενώ παράλληλα τραγουδούν και με γοερή φωνή.

Σέρρες:

Στο νομό Σερρών, αναβιώνει το έθιμο του «Καλόγερου». Τη γιορτή αυτή αρχίζουν οι Αναστενάρηδες με απόκρυφη μυσταγωγία και συμμετέχουν και οι μίμοι, οι οποίοι συγκροτούν το θίασο: ο Βασιλιάς, το Βασιλόπουλο, ο καπιστράς, ο καλόγερος, η νύφη, η μπάμπω και το εφταμηνίτικο, οι γύφτοι με την αρκούδα και, τέλος, οι Κουρούτζηδες (φύλακες).

Ξάνθη:

Στην Ξάνθη, αναβιώνει το έθιμο «Κάψιμο του Τζάρου». Σύμφωνα με την λαϊκή μας παράδοση, ο «Τζάρος» ήταν ένα ανθρώπινο ομοίωμα που βρισκόταν τοποθετημένο πάνω σε πουρνάρια. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, καιγόταν στο κέντρο της πλατείας, προκειμένου οι κάτοικοι της περιοχής να μην έχουν το καλοκαίρι ψύλλους. Αυτό το έθιμο προέρχεται από τους πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Το όνομα «Τζάρος» προήλθε από τον ήχο που έκαναν τα πουρνάρια όταν καίγονταν (τζ –τζ). Μετά το κάψιμο του «Τζάρου» την σειρά τους παίρνουν αμέτρητα πολύχρωμα πυροτεχνήματα.

Πηγή: http://www.my-family.gr

Βαρβάρα ή Ασουρές Θράκης και έθιμο

Το έθιμο της Βαρβάρας ή Ασουρές αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης της Θράκης.

Κάθε φορά που ξημερώνει η 4η Δεκεμβρίου, η μνήμη όλων γυρίζει πίσω σε εκείνα τα κρύα πρωινά που ανοίγαμε τα μάτια μας και μας περίμεναν τα μπολ με την αχνιστή Βαρβάρα και το σπίτι μοσχοβολούσε σουσάμι και κανέλα .

Κατά το συναξάρι η Αγία Βαρβάρα γεννήθηκε κάπου στην Ανατολή γύρω στο 300 μ.Χ. και μαρτύρησε με τους τελευταίους διωγμούς των Χριστιανών.

Ο πατέρας της Διόσκουρος ήταν ένας πλούσιος Έλληνας, τοπάρχης της Ηλιουπόλεως του Ρωμαϊκού κράτους και φυσικά ειδωλολάτρης

Η Αγία Βαρβάρα

Από μικρή ήταν πολύ όμορφη και ο πατέρας της, που την αγαπούσε πάρα πολύ, για να αποφύγει τους κινδύνους κάθε επικοινωνίας της με τον έξω κόσμο την έκλεισε σε έναν πύργο όπου της παρείχε όλα τα αγαθά.

Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού της διδάχτηκε το Χριστιανισμό από μια ευσεβή Χριστιανή, που ήταν στην υπηρεσία της. Φεύγοντας ο πατέρας της άφησε εντολή να κατασκευαστεί ένα λουτρό στον πύργο και σε αυτόν να ανοιχτούν δύο παράθυρα. Η Αγία Βαρβάρα έδωσε εντολή να ανοιχτεί και ένα τρίτο, θέλοντας έτσι να μαρτυρήσει την πίστη της στον τριαδικό Θεό.

Γυρνώντας από το ταξίδι ο πατέρας της, και βλέποντας το τρίτο παράθυρο, θύμωσε. Τον θυμό του αύξησε η άρνηση της Αγίας να δεχτεί τα συνοικέσια που είχε φέρει μαζί του ο πατέρας της. Η ομολογία ότι ήταν πλέον Χριστιανή και όχι ειδωλολάτρισσα, καθώς και το ότι μπροστά του η Αγία Βαρβάρα έκανε το σταυρό της. Στον θυμό του πάνω ο πατέρας της προσπάθησε να την αποκεφαλίσει και η Αγία τράπηκε σε φυγή. Κατά τη διάρκεια της φυγής της βρέθηκε στο βουνό, όπου κρύφτηκε σε έναν βράχο, που άνοιξε θαυματουργικά στα δύο. Ένας βοσκός που είδε το θαύμα, το ανέφερε στον πατέρα της, ο οποίος συνέλαβε τελικά την Αγία και την οδήγησε στον έπαρχο της περιοχής, Μαρκιανό.

Εκεί η Αγία ομολόγησε για μια ακόμη φορά την πίστη της και περιγέλασε τα είδωλα. Ο Έπαρχος θαυμάζοντας την ομορφιά της προσπάθησε στην αρχή να την μεταπείσει, βλέποντας όμως ότι εκείνη ήταν ανένδοτη την υπέβαλε σε βασανιστήρια.

Ένα από αυτά ήταν και η περιφορά της στους δρόμους γυμνή.

Όταν το άκουσε αυτό η μάρτυς προσευχήθηκε στο Θεό και ο Θεός την άκουσε. Τα φορέματά της αφαιρούνταν, αλλά κατά τρόπο θαυμαστό, άλλα ωραιότερα αντικαθιστούσαν τα αφαιρούμενα.

Μια γυναίκα, η Ιουλιανή, βλέποντας το θαύμα αυτό θέλησε να διακηρύξει και αυτή την πίστη της και να υπομείνει μαζί με την Αγία Βαρβάρα τα μαρτύρια. Έτσι κι έγινε, έως ότου ο Έπαρχος διατάξει τον αποκεφαλισμό και των δύο γυναικών.

Ο πατέρας της Αγίας Βαρβάρας θέλησε να εκτελέσει με τα ίδια του τα χέρια την εντολή του Έπαρχου και έτσι η Αγία Βαρβάρα παρέδωσε το πνεύμα της στον Ιησού Χριστό, μετά τον αποκεφαλισμό της από τον ίδιο της τον πατέρα. Η Ιουλιανή της Νικομήδειας μαρτύρησε μαζί με τη Βαρβάρα και τιμάται επίσης ως Αγία.

Κατά την παράδοση, ενώ το ξίφος του πατέρα της έκοβε το κεφάλι της, η Θεία Δίκη με μορφή κεραυνού έκαψε τον άσπλαχνο πατέρα. Αυτόν τον τιμωρό κεραυνό, συμβολίζουν τα πυρά του Πυροβολικού μας, που έχουν ως προστάτιδα την Αγία Βαρβάρα.

Η λατρεία της Αγίας Βαρβάρας είναι απλωμένη από παλιά σε ολόκληρη την Ελλάδα, είναι εθιμική μπορεί να πει κάποιος, δεισιδαιμονική, έχει και παγανιστικά στοιχεία.

Κατ’ άλλους λαογράφους συνδέεται με τη λατρεία της αρχαίας κουροτρόφου θεάς Εκάτης. Η Αγία Βαρβάρα, ως επίκουρος του ανθρώπου, μπορεί να αντικατέστησε την αρχαία θεότητα.

Η Αγία Βαρβάρα θεωρούνταν από τους κατοίκους της Θράκης προστάτιδα των παιδιών από τις κακές παιδικές ασθένειες και ιδιαίτερα της ευλογιάς, που προκαλούσε πολλούς θανάτους στον παιδικό πληθυσμό. Γι’ αυτό καθιέρωσαν στη γιορτή της, για να την “γλυκάνουν” να μοιράζουν γλυκό, που το ονόμασαν “Βαρβάρα“.

Ο λαϊκός τρόπος λατρείας διαφέρει από περιοχή σε περιοχή.

Στη Μικρά Ασία συναντάμε τις μελόπιτες, πανσπερμία, την έκθεση στο τρίστρατο (όλα αυτά είναι συνδεδεμένα πιο πολύ με την λατρεία της αρχαίας θεάς Εκάτης).

Η σημαντικότερη όμως λαογραφική και Πανελλήνια προσφορά προς την Αγία Βαρβάρα είναι τα εορταστικό κολυβόζουμο ή σπερνά, που αλλιώς λέγονται και “Βαρβάρα”.

Προσφέρονται στην ωραία Αγία για να κρατήσει τα πρόσωπα όλων ωραία και μακριά από τις δυσμορφίες της ευλογιάς. Γι’ αυτό, σύμφωνα με το έθιμο θα φάνε όλοι από τη “Βαρβάρα” και θα μοιράσουν και στους άλλους. Θα έλεγε κανείς μια κοινωνία αμυντικής αλληλεγγύης.

Το έθιμο της Βαρβάρας όπως είναι γνωστό σε όλους μας ήταν πολύ διαδεδομένο στην περιοχή της Θράκης και στην Ανατολική Μακεδονία.

Πρέπει να είναι συνδεδεμένο με την προβολή της θεραπευτικής ιδιότητας της Αγίας στην αρρώστια της ευλογιάς, αλλά και με την παραγωγή του σιταριού, τόσο απαραίτητου για την παρασκευή του πολύτιμου ψωμιού.

Πως όμως ξεκίνησε το έθιμο της Βαρβάρας στη Θράκη;

Υπάρχουν οι εκδοχές που λένε ότι σε δύο περιπτώσεις που δηλητηριάστηκε το ψωμί και άλλα τρόφιμα από εχθρούς της χριστιανοσύνης, τους Τούρκους σε μια περίπτωση, τον πατέρα της Αγίας στην άλλη, η επέμβαση της Αγίας Βαρβάρας ήταν άμεση.

Παρουσιάστηκε στον ύπνο κάποιας γυναίκας και προειδοποίησε τους πιστούς να μην φάνε από το δηλητηριασμένο ψωμί, αλλά να βράσουν σιτάρι και ότι άλλο βρισκόταν στα σπίτια εκείνη την περίοδο (συνήθως ξηροί καρποί και αποξηραμένα φρούτα), για να περάσουν τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Έτσι έγινε η πρώτη “Βαρβάρα“.

Μια άλλη εκδοχή

είναι αυτή που συνδέεται όπως είπαμε με τη λατρεία της Αρχαίας θεάς, της Εκάτης. Στην αρχαία Θράκη η παραγωγή του σιταριού αποτελούσε βασική οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων.

Γιόρταζαν στις αρχές του χειμώνα τα “Εκαταία” προς τιμήν της θεάς Εκάτης.

Αυτή την εποχή οι αποθήκες των σπιτιών ήταν γεμάτες σιτάρι που είχαν θερίσει το καλοκαίρι, καθώς και άλλα προϊόντα, όπως ξηρά σύκα, σταφίδες, καρύδια κλπ, που διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Με αυτά τα υλικά παρασκεύαζαν το Εκαταίο Δείπνο.

Η “Βαρβάρα” πιθανόν αντικατέστησε το Εκαταίο Δείπνο, που προσέφεραν στη θεά ζητώντας να προστατεύει τους ίδιους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά και το σιτάρι που είχαν σπείρει λίγο πριν, στο τέλος του φθινοπώρου.

Όποια εκδοχή και αν δεχθεί ο καθένας, το έθιμο της Βαρβάρας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της λαϊκής λατρευτικής παράδοσης της Θράκης και συνεχίζεται αδιάκοπα στο πέρασμα των αιώνων.

Βαρβάρα Θρακιώτικη της Tzeni Kitsikoudi-HazinikolaouΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΑΡΑΒΑΡΑ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΗΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΕΔΩ

Στη Θράκη χρησιμοποιούν εννέα είδη για την παρασκευή της Βαρβάρας.

Σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια, σταφίδες, κανέλα, σουσάμι, ταχίνι και φρούτα ψιλοκομμένα, κυρίως μήλα σκληρά. Στην περιοχή της Μακράς Γέφυρας και της Αδριανούπολης για γούρι έριχναν μέσα 3 έως 4 κουκιά και όποιος τα έβρισκε θεωρούνταν καλότυχος.

Η “Βαρβάρα” παρασκευάζονταν την παραμονή της εορτής της Αγίας Βαρβάρας και μοιράζονταν ανήμερα της γιορτής της πρωί – πρωί.

Και τότε έβλεπες από κάθε σπίτι να βγαίνουν παιδιά, κρατώντας στα χέρια τους από το χερουλάκι τσίγκινα δοχεία με το γλυκό κολυβόζουμο και να το μοιράζουν στα σπίτια της γειτονιάς, απ’ όπου επίσης έπαιρναν τη δική τους “Βαρβάρα” και την πήγαιναν χαρούμενα στο σπίτι τους. Ήταν εκείνη η μέρα γιορτή για τα παιδιά και κάθε χρόνο την περίμεναν με μεγάλη χαρά, διηγούνται με συγκίνηση ακόμη και σήμερα οι μεγαλύτεροι.

Η ατμόσφαιρα σ’ όλο το χωριό ήταν εορταστική.

Το σπίτι έπρεπε οπωσδήποτε να λάμπει από καθαριότητα και να είναι πανέτοιμο να δεχτεί κάθε επισκέπτη. Σ’ ένα μεγάλο πανηγύρι στην καρδιά του Χειμώνα εξελίσσονταν τελικά η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας στη Θράκη, με τη Θρακιώτισσα γυναίκα φορώντας την παραδοσιακή θρακιώτικη φορεσιά να πρωτοστατεί στο όλο σκηνικό.

Επί πλέον, ο λαός μας συνέδεσε την ημέρα της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας με τον ερχομό του χειμώνα και το κρύο που όλο και δυναμώνει:

«Η Αγία Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Άη Σάββας σαβανώνει κι ο Άη Νικόλας παραχώνει» ή «Αγιά Βαρβάρα μίλησε και Σάββας απεκρίθη, ο Άη Νικόλας έφτασε με χιόνια φορτωμένος».

Γι’ αυτό από τα παλιά χρόνια η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας ήταν το χρονικό σημείο που σταματούσαν οι γεωργικές ασχολίες, αλλά και οι φροντίδες που είχαν σχέση με την καθαριότητα των σπιτιών.

Και τις μεγάλες νύχτες του Δεκέμβρη οι γιορτές των Αγίων της εκκλησίας μας έδιναν την ευκαιρία στους ανθρώπους να ανταλλάξουν επισκέψεις και να απολαύσουν τη ζεστασιά των καλοστρωμένων σπιτικών.

Δυστυχώς σήμερα από τη μια ο σύγχρονος τρόπος ζωής κι απ’ την άλλη η εισβολή της τηλεόρασης στα σπίτια μας, έγιναν αιτία να απομακρυνθούμε από τα παραδοσιακά μας πρότυπα, να διακόψουμε τις κοινωνικές μας επαφές και σταδιακά να χάνουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα και την ανθρωπιά μας.

Ευτυχώς όμως, που υπάρχουν ακόμα άνθρωποι, οι οποίοι κόντρα στο ρεύμα των καιρών που τείνουν να αποκόψουν τον άνθρωπο από τις ρίζες του, αφιερώνουν ατελείωτες ώρες από τον ελεύθερο χρόνο τους στη διάσωση και διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, δίνοντας μάχη με τη λήθη και την κοινωνική αδιαφορία και φροντίζοντας να μεταλαμπαδεύσουν την αγάπη τους αυτή στις νεότερες γενιές.

Μπράβο στις Θρακιώτισσες γυναίκες, που μέχρι σήμερα, κρατώντας την παράδοση από τις μητέρες τους, συνεχίζουν και τηρούν το έθιμο της Βαρβάρας και δίνουν έτσι την ευκαιρία σε όλους τους υπόλοιπους να γνωρίσουν το μεγαλείο της ελληνικής παράδοσης.

Μπράβο στους Θρακιώτικους Συλλόγους σε όλη την Ελλάδα, που αναβιώνουν κάθε χρόνο το έθιμο της Βαρβάρας.

Με πληροφορίες από Σύλλογο Θρακών Μαγνησίας και Θρακική Εστία Βέροιας

Πηγή: https://www.evros24.gr

Χριστούγεννα, ήθη και έθιμα στην Ελλάδα

Φωτιές, κουδούνες, τυχερά παιχνίδια, αγιοβασιλιάτικα καραβάκια και χριστουγεννιάτικα δέντρα, μεταμφιέσεις και καλικάντζαροι, δίνουν αυτές τις ημέρες το δικό τους ξεχωριστό χρώμα σε όλες τις περιοχές της ελληνικής επικράτειας.Μελωδίες γιορτινές, παιδικές μυθοπλασίες, αρώματα από κουζίνες νοικοκυριών, φωτιές, κουδούνες, τυχερά παιχνίδια, αγιοβασιλιάτικα καραβάκια και χριστουγεννιάτικα δέντρα, μεταμφιέσεις και καλικάντζαροι, δίνουν αυτές τις ημέρες το δικό τους ξεχωριστό χρώμα σε όλες τις περιοχές αλλά ακόμη και τις πιο μικρές εστίες της ελληνικής επικράτειας. Όλοι προετοιμάζονται για τη γέννηση του Χριστού, τα ρεβεγιόν έχουν την τιμητική τους ενώ οι οικογένειες και οι παρέες μεγαλώνουν και οι δρόμοι και οι πλατείες φωτίζονται και πλημμυρίζουν από κόσμο. Κάθε περιοχή έχει αυτές τις ημέρες τα δικά της ξεχωριστά έθιμα. Στην Ήπειρο πέρα από τα καθιερωμένα υπάρχουν και μερικά έθιμα που έχουν αρχίσει να φθείρονται με το πέρασμα των χρόνων. Ας δούμε μερικά από αυτά:

Χριστόψωμο

ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

Το «ψωμί του Χριστού» το έφτιαχνε, την παραμονή των Χριστουγέννων, η νοικοκυρά με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά (από ξερό βασιλικό κ.λ.π.).
Απαραίτητος επάνω, χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω – γύρω διάφορα διακοσμητικά σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τόνιζαν το σκοπό του χριστόψωμου και εξέφραζαν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών.

Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης έπαιρνε το χριστόψωμο, το σταύρωνε, το έκοβε και το μοίραζε σ’ όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονταν στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

Γύρω από το χριστόψωμο υπάρχουν και άλλες παραδόσεις. Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ΄ ένα ψωμί. Οι λαοί κάποτε θα ενωθούν μ’ ένα ποιμένα, το Χριστό.

Στη Μάνη κάθε οικογένεια στο φούρνο του σπιτιού «ρίχνει» τα χριστόψωμα, για να τα κόψει στο τραπέζι των Χριστουγέννων ο οικοδεσπότης σταυρώνοντάς τα, και ευχόμενος «Χρόνια πολλά και του χρόνου». Τα χριστόψωμα κατασκευάζονται όπως το ψωμί, μόνο που στολίζονται με σταυρούς και ποικίλα στολίδια ανάλογα με την καλαισθησία της νοικοκυράς.

Στη Σπάρτη,

σε κάθε σπίτι, δυο τρεις μέρες πριν, ζυμώνουν 1 – 15 καρβέλια ψωμί. Το ένα, που το τρώνε ανήμερα των Χριστουγέννων, είναι το ψωμί του Χριστού και το πλάθουν σε σχήμα σταυρού από ζύμη. Τ’ άλλα χριστόψωμα τα κάνουν με αμύγδαλα και καρύδια.

Οι Σαρακατσάνοι τσοπάνηδες φτιάχνουν δύο χριστόψωμα. Το πρώτο, το καλύτερο και με τα πιο πολλά κεντίδια, είναι για το Χριστό «για να τους φυλάει και να τους ευλογάει». Πάνω του σκαλίζουν ένα μεγάλο σταυρό – φεγγάρι με πέντε λουλούδια.

Το δεύτερο, η τρανή Χριστοκουλούρα ή Ψωμί του Χριστού, είναι για τα πρόβατα. Έτσι τα τιμά ο βοσκός και τα ευλογά ο Χριστός. Στη Χριστοκουλούρα παριστάνεται με ζύμη, όλη η ζωή της στάνης, δηλαδή η μάντρα, τα πρόβατα, οι βοσκοί κ.λ.π.

Στην Κεφαλλονιά

όλο το σόι συγκεντρώνεται στο σπίτι του πιο ηλικιωμένου. Στο πάτωμα τοποθετούν τρία δαυλιά «χιαστί» και πάνω τους βάνουν την «κουλούρα».

Όλοι κάνουν ένα κλοιό γύρω ακουμπώντας καθένας με το δεξί του χέρι την κουλούρα. Ύστερα ο νοικοκύρης ψάλλει το «Η γέννησή σου Χριστέ ο Θεός…» και ρίχνει λάδι στα δαυλιά, βάζοντάς τα στη φωτιά. Μετά κόβει την κουλούρα, τη μοιράζει και δειπνούν όλοι μαζί.

Στην Κρήτη

το χριστουγεννιάτικο ψωμί το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή. Η ετοιμασία του είναι ολόκληρη ιεροτελεστία: χρησιμοποιούν ακριβά υλικά, ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα, γαρίφαλα και καθώς ζυμώνουν λένε:  “Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει.”

Όταν πλάσουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα, ενώ με την υπόλοιπη φτιάχνουν ένα σταυρό με λωρίδες και τον τοποθετούν πάνω στο ψωμί. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι και στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια , φύλλα, καρπούς, πουλάκια.

Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί. Το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα, ανταλλάσσοντας πολλές ευχές.

Το Χριστόξυλο (έθιμο της Μακεδονίας)

Στα χωριά της βορείου Ελλάδας, ο νοικοκύρης ψάχνει στα χωράφια τις παραμονές των γιορτών και διαλέγει το Χριστόξυλο, δηλαδή το πιο όμορφο, γερό και χοντρό ξύλο από πεύκο ή ελιά, που θα το πάει σπίτι του, με σκοπό να καίει συνέχεια στο τζάκι από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα. Ο λαός πιστεύει ότι καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ.

Πριν ο νοικοκύρης φέρει το Χριστόξυλο, κάθε νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει καλά το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως λένε στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.

Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι, ο νοικοκύρης του σπιτιού θα ανάψει την καινούρια φωτιά και θα μπει στην πυροστιά το Χριστόξυλο, με ευχή όλων να αντέξει για όλο το δωδεκαήμερο των γιορτών.

Η σφαγή του γουρουνιού στη Θεσσαλία

Ένα από τα σημαντικότερα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Θεσσαλίας είναι το σφάξιμο του γουρουνιού. Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γινόταν με εξαιρετική φροντίδα, ενώ επακολουθούσε γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα.

Τρεις-τέσσερις συγγενικές οικογένειες καθόριζαν με τη σειρά ποια ημέρα θα έσφαζε το γουρούνι της. Για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνταν 5-6 άνδρες, εκτός των παιδιών, που είχαν ηλικία πολλές φορές 20-25 ετών. Επειδή όμως η όλη εργασία είχε ως επακόλουθο το γλέντι και τη χαρά, γι’ αυτό και η ημέρα αυτή καθιερώθηκε ως “γουρουνοχαρά”.

Το σφάξιμο των γουρουνιών δεν συνέπιπτε τις ίδιες ημερομηνίες κατά περιφέρειες. Σε άλλες περιοχές τα έσφαζαν 5-6 ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα και σε άλλες άρχιζαν από την ημέρα των Χριστουγέννων και μετά, ανάλογα με την παρέα. Τα περισσότερα γουρούνια σφάζονταν στις 27 Δεκεμβρίου, ημέρα του Αγίου Στεφάνου. Γι’ αυτό και η γιορτή αυτή ονομαζόταν “γουρουνοστέφανος”. Υπάρχουν όμως και μικρές περιοχές που τα έσφαζαν ένα μήνα ή και περισσότερο, μετά τα Χριστούγεννα.

Μετά το γδάρσιμο, άρχιζε το κόψιμο του λίπους (παστού), για να γίνει έπειτα το κόψιμο του κρέατος σε μικρά τεμάχια. Το λίπος αυτό, αφού το έλιωναν πρώτα, το έβαζαν σε δοχεία λαδιού ή πετρελαίου και αφού πάγωνε, διατηρούνταν σχεδόν όλο το χρόνο. Οι κάτοικοι της Θεσσαλίας το χρησιμοποιούσαν όλο το χρόνο και σε όλα σχεδόν τα φαγητά. Ακόμα και το καλοκαίρι στα φαγητά τους χρησιμοποιούσαν λίπος, γιατί το θεωρούσαν δική τους παραγωγή και επομένως φθηνό, σε αντίθεση με το λάδι που το αγόραζαν μισή ή μια οκά για να περάσουν ένα και δυο μήνες. Επίσης, πολλές φτωχές οικογένειες δεν αγόραζαν καθόλου λάδι και δεν ήξεραν ούτε ποιο είναι το χρώμα του.

Το έθιμο του αναμμένου πουρναριού στην Ήπειρο

Στην Ήπειρο έχουν μια ωραία συνήθεια που τη βασίζουν σε μια παλιά παράδοση. Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν, λέει, οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήτανε νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους.

Από τότε, λοιπόν, έχουν τη συνήθεια στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα χρόνια πολλά, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα, που θα πάνε στο πατρικό τους, για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του χωριού.

Ακόμη και στα Γιάννενα το ίδιο κάνουν. Μόνο που εκεί δεν κρατούν ολόκληρο το κλαρί το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους, αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίζουν. Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται:

«Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!»

Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη. Να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θ’ αφήσουν το πατρικό τ’ όνομα να σβήσει.

Το τάϊσμα της βρύσης

Στην Κεντρική Ελλάδα οι κοπέλες, τα μεσάνυχτα ή προς τα χαράματα των Χριστουγέννων (αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς), πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση “για να κλέψουν το άκραντο νερό”. Το λένε άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή. Όταν φτάνουν εκεί, την “ταΐζουν”, με διάφορες λιχουδιές: βούτυρο, ψωμί, τυρί, σιτάρι ή κλαδί ελιάς και λένε:

“Όπως τρέχει το νερό σ’ βρυσούλα μ’, έτσ’ να τρέχ’ και το βιο μ'”.

Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, “κλέβουν νερό” και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες, μέχρι να πιουν όλοι από τ’ άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Κλωνάρια στο τζάκι ή Πάντρεμα της φωτιάς

Την παραμονή των Χριστουγέννων σε πολλά μέρη της Ελλάδας “παντρεύουν”, τη φωτιά. Παίρνουν δηλαδή ένα ξύλο με θηλυκό όνομα π.χ. κερασιά και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα. Τα αγκαθωτά δέντρα, κατά τη λαϊκή αντίληψη, απομακρύνουν τα δαιμονικά όντα, όπως τους καλικάντζαρους.

Στη Θεσσαλία, επιστρέφοντας από την εκκλησία στο σπίτι, τα κορίτσια βάζουν παραδίπλα στο αναμμένο τζάκι κλωνάρια κέδρου που τα ξεδιαλέγουν, ενώ τα αγόρια τοποθετούν κλαδιά από αγριοκερασιά. Τα μικρά αυτά κλαδιά δέντρων αντιπροσωπεύουν τις προσωπικές τους επιθυμίες για την πραγματοποίηση μιας όμορφης ζωής. Φροντίζουν μάλιστα τα κλαδιά αυτά να είναι λυγερά και παρακολουθούν με ενδιαφέρον ποιο κλωνάρι θα καίει πρώτο, καθώς λένε πως αυτό είναι καλό σημάδι για το κορίτσι ή το αγόρι, αντίστοιχα, και συγκεκριμένα πως θα είναι αυτό που θα παντρευτεί πρώτο.

TΑ ΚΑΡΥΔΙΑ

Τα καρύδια είναι ένα παραδοσιακό ομαδικό παιχνίδι που παίζουν τα παιδιά. Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν ως εξής: Κάποιο παιδί χαράζει στο χώμα μια ευθεία γραμμή. Πάνω σ’ αυτή, κάθε παίκτης βάζει κι από ένα καρύδι στη σειρά. Μετά, ο κάθε παίκτης με τη σειρά του και από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, και με το μεγαλύτερο και το πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι. Όποιο καρύδι πετύχει και το βγάλει έξω από τη γραμμή το κερδίζει και δοκιμάζει ξανά σημαδεύοντας κάποιο άλλο καρύδι. Αν αστοχήσει, συνεχίζει ο επόμενος παίκτης. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να βγουν από τη γραμμή όλα τα καρύδια.

Το κυνήγι τα Χριστούγεννα (Χωριά Έξω Μάνης)

Κατά τη διάρκεια της σαρακοστής τα περισσότερα παιδιά βγαίνανε κυνήγι. Τα βράδια, όταν το σούρουπο έπεφτε για καλά και το κρύο άρχιζε να τσούζει, παίρνανε το φακό και γυρίζανε στα χαλάσματα και στα σπήλια κοντά στο χωριό.

Στόχος τους οι γουργουγιάννηδες, τα μικρά πουλάκια που κούρνιαζαν εκεί. Τα θαμπώνανε με το φακό και τα πιάνανε. Αν ήταν πολύ ψηλά, τα χτυπούσανε με τις σφεντόνες. Η μάνα ή κάποια μεγάλη αδερφή, μετά από πολλή γκρίνια τους, τα καθάριζαν και τα πάστωναν. Τα βάζανε σε πήλινα ή γυάλινα βάζα, για να τα φάνε τα Χριστούγεννα. Πολλά παιδιά μάζευαν είκοσι και περισσότερα πουλάκια και καμάρωναν για τις … κυνηγετικές ικανότητες τους και για την σοδειά τους. Και όταν ζύγωναν οι γιορτές, άρχιζαν οι παραδοσιακές ετοιμασίες. Το σπίτι έπρεπε να βάλει τα γιορτινά του και όλο το χωριό να καθαριστεί και να ετοιμαστεί, για να υποδεχτεί τους ξενιτεμένους του που θα έρχονταν να κάνουν γιορτές με τους δικούς τους.

Πηγή: http://users.sch.gr/aiasgr/

Καλά Χριστούγεννα!

ΕΔΩ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ Φαγητά Χριστουγεννιάτικα Παραδοσιακά στην Ελλάδα

Φαγητά Χριστουγεννιάτικα Παραδοσιακά στην Ελλάδα

Τα Χριστούγεννα μαζί με την Πρωτοχρονιά αποτελούν διαχρονικά μια εκ των δύο σημαντικότερων θρησκευτικών γιορτών στην Ελλάδα.

Οι 12 γιορτινές μέρες που μεσολαβούν μεταξύ παραμονής Χριστουγέννων και Θεοφανείων, έχουν συνδεθεί με μυριάδες τοπικά έθιμα ανά την ελληνική επικράτεια που ως κοινωνική αποστολή είχαν, πέραν του να τιμήσουν την γέννηση του θεανθρώπου, να ισχυροποιήσουν τους δεσμούς της οικογένειας.

Όπως εύκολα μπορούμε να φανταστούμε, ένας εξαίσιος τρόπος να μαζευτεί ολόκληρη η ελληνική οικογένεια και να επαληθεύσει τους δεσμούς της, ήταν το φαγητό και ειδικότερα το παραδοσιακό γιορτινό τραπέζι με τα απαραίτητα χριστουγεννιάτικα φαγητά.

Kαι αν σήμερα στα μεγάλα αστικά κέντρα γνωρίζουμε σχεδόν αποκλειστικά την γαλοπούλα, υπάρχουν ακόμη μέρη της Ελλάδας που την εορταστική κρεατοφαγία την έχουν συνδυάσει με την σφαγή και κατανάλωση του οικόσιτου χοίρου, τα γνωστά «χοιροσφάγια».

Σε παλιότερες εποχές, κάθε σπίτι της ελληνικής υπαίθρου (που συνήθως ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία) διέθετε και από έναν χοίρο που τον σίτιζε ολόκληρη την χρονιά με σκοπό την τελετουργική γιορτινή θυσία του.
Κανένα κομμάτι του χοίρου δεν πήγαινε χαμένο, κάτι που εύκολα αποδεικνύεται από την ύπαρξη πολλών χοιρινών εδεσμάτων που καταναλώνονταν σε μεγάλες συγκεντρώσεις από σπίτι σε σπίτι.

Χοιρομέρια, λουκάνικα, καπνιστές μπριζόλες, καβουρμάδες, απάκια και σύγλινα είναι μερικοί εκλεκτοί μεζέδες που επιβίωσαν μέσα στον χρόνο και που κάποτε συμπλήρωναν τα «σκουτελικά για ψυχικό» δηλαδή τα φαγώσιμα καλάθια με δώρα που δίνονταν στα φτωχότερα μέλη κάθε κοινότητας.

Κάθε τόπος δημιούργησε με το πέρασμα των χρόνων την δική του ιδιαίτερη παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη κουζίνα μέσα από την οποία ερμήνευσε τα γεγονότα της θείας γέννησης και της έλευσης της νέας χρονιάς:

Βόρεια Ελλάδα – Θράκη

Η Μσούρα είναι το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό του Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μία τριλογία από χοιρινό κρέας, μοσχάρι και κοτόπουλο σιγοβρασμένο με λαχανικά και ρύζι στον φούρνο.

Οι σαρμάδες (ποντιακοί λαχανοντολμάδες) είναι άλλο ένα γιορτινό φαγητό που έχει συμβολική σημασία καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού.

Στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας, το χοιρινό κρέας σερβίρεται συχνά με λάχανο τουρσί

Στον Έβρο

την παραμονή των Χριστουγέννων, στο τραπέζι υπήρχαν εννέα διαφορετικά φαγητά, άβραστα και νηστίσιμα, συμβολίζοντας την αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο κατά παραλληλισμό των εννέα μηνών κυήσεως της Θεοτόκου.

Κατά μια άλλη εκδοχή τα εννέα φαγητά συμβολίζουν τα μέρη που επισκέφθηκαν ο Χριστός, η Παναγία και ο Ιωσήφ την περίοδο διωγμού του θείου βρέφους από τον Ηρώδη.

Πρώτη παραλλαγή των 9 φαγητών

• η πίτα
• το κρασί
• το μέλι
• το καρπούζι
• το σαραγλί
• το μήλο
• το πεπόνι
• το σκόρδο
• το κρεμμύδι

Δεύτερη παραλλαγή των 9 φαγητών

• χαλβάς
• ελιές
• άζυμη πίτα
• πιπεριές
• λάχανο
• ντομάτες
• μελιτζάνες
• αλατοπίπερο
• τουρσί

Η μπάμπω

(μέρα της γριάς) δεν λείπει από κανένα θρακιώτικο σπίτι: χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά και μπαχαρικά, το οποίο σιγοβράζει όλο το βράδυ, ώστε να είναι έτοιμο και ζεστό το πρωί, μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.

Φανούλα Ζουμπούλη

Ήπειρος

Το γιορτινό τραπέζι περιλαμβάνει λαχανοντολμάδες, πίτες όπως το κουσμερί ή χοσμερί, κρεατόπιτα, μπατσαριά (σπανακόπιτα), γαλατόπιτα και γλυκιά κολοκυθόπιτα.

Κουσμερί

Στα Γιάννενα

το αγριογούρουνο σαλμί αλλά και τα κλασικά μπακλαβαδάκια έχουν την τιμητική τους!

Στα Ζαγοροχώρια

φτιάχνουν τα «σπάργανα», ένα γλυκό που μοιάζει με τηγανίτες και συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού.

Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα – Εύβοια

Στα Τρίκαλα ανήμερα των Χριστουγέννων, συνήθιζαν να τρώνε όλοι μαζί «γουρνάδα», δηλαδή ψητό χοιρινό κρέας.

Στην Έυβοια το βράδυ των Χριστουγέννων ψήνουν κομματάκια χοιρινού, στη θράκα, πασπαλισμένο με μπόλικο αλάτι, το λεγόμενο «κοντοσούφλι».

Ακόμη παλιότερα έφτιαχναν τις «μπάμπες», που ήταν βρασμένο παχύ έντερο και παραγεμισμένο με συκώτι, σπλήνα, μυρωδικά και μπαχαρικά.

Στην Στερεά Ελλάδα την μέρα των γιορτών τρώνε χοιρινό με σέλινο, αλλά και κοτόσουπα.
Η πηχτή και ο πατσάς επίσης είναι γιορτινοί μεζέδες, όπως και τα ψητά κρέατα

Πηχτή

Πελοπόννησος

Εδώ πρωταγωνιστεί το γουρουνόπουλο ψημένο στο φούρνο αλλά και η κρεατόπιτα που είναι κλασσικό χριστουγεννιάτικο φαγητό, για παράδειγμα στην Αρκαδία.

Κρεατόπιτα – Αγγελική Βαλλιάνου

Στη Σπάρτη,

οι νοικοκυρές πλάθουν με υπομονή την χριστουγεννιάτικη κουλούρα και τη κάνουν σε σχήμα σταυρού και όχι στρογγυλό.
Κάθε άκρη τη στολίζουν με αμύγδαλα και καρύδια.

Επτάνησα

Από την Κεφαλονιά μας έρχεται η «πουτρίδα», μαγειρευτό χοιρινό με λαχανικό εποχής, συνήθως λάχανο (μάπα) ή κουνουπίδι (κάβολε), που τρώγονταν την πρωτοχρονιά.

Στην Ζάκυνθο

ανήμερα Χριστουγέννων σερβίρονταν μοσχάρι ή κότα αυγολέμονο ενώ την παραμονή κοβόταν η κουλούρα/χριστόψωμο (σαν καρβέλι ψωμί με λάδι, κρασί, γλυκάνισο και καρύδια).
Στην Λευκάδα συνηθίζεται ο κοκοτός (κόκορας) ή βοδινό μακαρονάδα.

Στα Κύθηρα κάποιοι ακόμα μαγειρεύουν τα νηστίσιμα κουκιά στιφάδο με πολλά κρεμυδάκια.

Δωδεκάνησα

Στη Ρόδο απαραίτητα στο γιορτινό τραπέζι σερβίρονται τα «γιαπράκια», ντολμαδάκια δηλαδή ενώ στα υπόλοιπα νησιά παράλληλα με την γαλοπούλα σερβίρεται ψητό χοιρινό κρέας.

Νησιά Αιγαίου – Κυκλάδες – Λοιπά Νησιά

Στην Σάμο τρώνε τα χοιροσφάγια και τη πηχτή, που ήταν βρασμένο χοιρινό κρέας με λεμόνι, το οποίο έπηζε λόγω του λίπους και το έτρωγαν ανήμερα τα Χριστούγεννα.

Στην Σύρο ένα έθιμο θέλει να τρώνε κουνουπίδι ή μπρόκολο και ψάρι την παραμονή των Χριστουγέννων.

Στην Μυτιλήνη φτιάχνουν πλατσέδα, γλυκά πιτάκια με καρύδι .
Τα αμυγδαλωτά και οι δίπλες γλυκαίνουν σε όλα τα νησιά το γιορτινό τραπέζι.

Στον Πόρο χοιρινό με σέλινο ήταν η νησιώτικη εκδοχή του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού.

Κρήτη

Στο Λασίθι ανήμερα τα Χριστούγεννα τρώνε τηγανητό συκώτι.
Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι υπάρχει οπωσδήποτε το χοιρινό κρέας, όπως το γουρουνόπουλο στον ξυλόφουρνο με λεμονόφυλλα, αλλά και τις επόμενες ημέρες το κρέας δεν λείπει.

Τα λουκάνικα, απάκια, σύγκλινο, οι «τσιγαρίδες» αλλά και η γαλοπούλα είναι αγαπημένα χριστουγεννιάτικα φαγητά σε όλο το νησί.

Πηγή: https://www.anagnostirio.gr

Φυσικά εμείς στην πόλη κάνουμε πιο εύκολα φαγητά, πιο κλασσικά:

Θα βρείτε όλες τις συνταγές μας  εδώ:

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΦΑΓΗΤΑ – ΠΙΤΕΣ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΓΛΥΚΑ

Βασιλόπιτα, φλουρί, ιστορία και παράδοση

Η Βασιλόπιτα κατά το ελληνικό έθιμο κόβεται σε οικογενειακή συγκέντρωση αμέσως με τον ερχομό του νέου έτους κυρίως μετά από φαγοπότι όπου και ακολουθεί χαρτοπαιξία «για το καλό του καινούργιου χρόνου».

Το κόψιμο της Βασιλόπιτας γίνεται και τις άλλες μέρες του “Δωδεκαήμερου” των εορτών. Υπουργεία, γραφεία και σύλλογοι μπορεί να κόβουν βασιλόπιτες μέχρι και το μήνα Φεβρουάριο.

Κατά την ορθόδοξη παράδοση,

η ιστορία της βασιλόπιτας, είναι μια ιστορία που συνέβηκε πριν από 1500 χρόνια περίπου, στην πόλη Καισάρεια της Καππαδοκίας, στη Μικρά Ασία.

Ο Μέγας Βασίλειος ήταν Επίσκοπος της Καισαρείας και ζούσε αρμονικά με τους συνανθρώπους του, με αγάπη, κατανόηση και αλληλοβοήθεια.

Κάποια μέρα όμως,

ένας αχόρταγος στρατηγός – τύραννος της περιοχής, ζήτησε να του δοθούν όλοι οι θησαυροί της πόλης της Καισαρείας, αλλιώς θα πολιορκούσε την πόλη για να την κατακτήσει και να τη λεηλατήσει.

Ο Μέγας Βασίλειος

ολόκληρη τη νύχτα προσευχόταν να σώσει ο Θεός την πόλη. Ξημέρωσε η νέα μέρα και ο στρατηγός αποφασισμένος με το στρατό του περικύκλωσε αμέσως την Καισάρεια. Μπήκε με την ακολουθία του και ζήτησε να δει τον Επίσκοπο, ο οποίος βρισκόταν στο ναό και προσευχόταν.

Με θράσος και θυμό ο αδίστακτος στρατηγός απαίτησε το χρυσάφι της πόλης καθώς και ότι άλλο πολύτιμο υπήρχε στην πόλη.

Ο Μέγας Βασίλειος

απάντησε ότι οι άνθρωποι της πόλης του δεν είχαν τίποτε άλλο πέρα από πείνα και φτώχεια, δεν είχαν να δώσουν τίποτε αξιόλογο στον άρπαγα στρατηγό. Ο στρατηγός με το που άκουσε αυτά τα λόγια θύμωσε ακόμα περισσότερο και άρχισε να απειλεί τον Μέγα Βασίλειο ότι θα τον εξορίσει πολύ μακριά από την πατρίδα του ή κι ακόμη ότι μπορεί να τον σκοτώσει.

Οι χριστιανοί της Καισαρείας

αγαπούσαν πολύ τον Δεσπότη τους και θέλησαν να τον βοηθήσουν. Μάζεψαν λοιπόν από τα σπίτια τους ότι χρυσαφικά είχαν και του τα πρόσφεραν, ώστε δίνοντάς τα στο σκληρό στρατηγό να σωθούν.

Στο μεταξύ ο ανυπόμονος στρατηγός κόντευε να σκάσει από το κακό του. Διέταξε αμέσως το στρατό του να επιτεθεί στο φτωχό λαό της πόλης.

Ο Δεσπότης, ο Μέγας Βασίλειος,

που ήθελε να προστατέψει την πόλη του προσευχήθηκε και μετά παρουσίασε στο στρατηγό ότι χρυσαφικά είχε μαζέψει μέσα σε ένα σεντούκι.

Τη στιγμή όμως που ο στρατηγός πήγε να ανοίξει το σεντούκι και να αρπάξει τους θησαυρούς, με το που ακούμπησε τα χέρια του πάνω στα χρυσαφικά έγινε το θαύμα!

Όλοι οι συγκεντρωμένοι είδαν μια λάμψη και αμέσως μετά έναν λαμπρό καβαλάρη να ορμάει με το στρατό του επάνω στον σκληρό στρατηγό και τους δικούς του.

Σε ελάχιστο χρόνο ο κακός στρατηγός και οι δικοί του αφανίστηκαν. Ο λαμπρός καβαλάρης ήταν ο Άγιος Μερκούριος και στρατιώτες του οι άγγελοι.

Έτσι σώθηκε η πόλη της Καισαρείας.

Τότε όμως, ο Δεσπότης της ο Μέγας Βασίλειος, βρέθηκε σε δύσκολη θέση! Θα έπρεπε να μοιράσει τα χρυσαφικά στους κατοίκους της πόλης και η μοιρασιά να είναι δίκαιη, δηλαδή να πάρει ο καθένας ότι ήταν δικό του.

Αυτό ήταν πολύ δύσκολο.

Προσευχήθηκε λοιπόν ο Μέγας Βασίλειος και ο Θεός τον φώτισε τι να κάνει. Κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν ψωμάκια, όπου μέσα στο καθένα ψωμάκι θα έβαζαν και λίγα χρυσαφικά. Όταν αυτά ετοιμάστηκαν, τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους της πόλης της Καισαρείας.

Στην αρχή όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη όταν κάθε οικογένεια έκοβε το ψωμάκι αυτό κι έβρισκε μέσα τα χρυσαφικά της. Ήταν λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι, η βασιλόπιτα. Έφερνε στους ανθρώπους χαρά κι ευλογία μαζί. Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς τη βασιλόπιτα με το φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα του Αγίου Βασιλείου.

Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς κατά τη διάρκεια εορτών, αναφέρει ο λαογράφος Φίλιππος Βρετάκος στο βιβλίο «Οι 12 μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των»:

«Οι πρόγονοί μας εις την αρχαιότητα κατά τας μεγάλας αγροτικάς εορτάς προσέφερον εις τους θεούς, ως απαρχήν, έναν άρτον. Επί παραδείγματι κατά την εορτήν του θερισμού, που ελέγετο Θαλύσια και ήτο αφιερωμένη εις την Δήμητρα, κατασκευάζετο από το νέον σιτάρι ένας μεγάλος εορταστικός άρτος που ελέγετο “Θαλύσιος άρτος”, κατά δε την προς τιμήν Απόλλωνος εορτήν των Θαργηλίων εψήνετο, κατά το έθιμον, ο “θάργηλος άρτος”».

Στο Σέλινο Χανίων,

για παράδειγμα, ζυμώνονταν με λάδι, αλεύρι, ζάχαρη και πολλά μυρωδικά, σύμβολα της αφθονίας των οικογενειακών αγαθών. Και μόλις την έστρωνε η νοικοκυρά στο ταψί, σχεδίαζε στην όψη της με πιρούνι τσιμπητό σταυρό και άλλα πλουμίδια, που σκοπό είχαν να εξορκίσουν το κακό μάτι. Παρόμοια πίτα, με ζάχαρη και μυρωδικά, ετοίμαζαν και στις Κυδωνίες.

Κι επί πλέον με κλειδί τη στόλιζαν με παράξενα σχήματα, για να κλειδώσουν την κακογλωσσιά, ενώ με δαχτυλήθρα, σύμβολο της νοικοκυροσύνης, γέμιζαν με σχέδια τα ενδιάμεσα κενά, για να είναι οι γυναίκες του σπιτιού γερές και προκομμένες.

Γλυκές βασιλόπιτες

συνήθιζαν κυρίως στα αστικά κέντρα, αλλά και σε αρκετές αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας. Τα υλικά ήταν περίπου τα ίδια. Ποίκιλε μόνο, από τόπο σε τόπο και από οικογένεια σε οικογένεια, ο τρόπος διακόσμησής της, “τα γράμματα” όπως έλεγαν. Στολίδια δηλαδή από ζυμάρι, που το καθένα αντιστοιχούσε σε μια ευχή, έναν πόθο ή μια λαχτάρα.

Έτσι η γυναίκα του γεωργού “έγραφε” στην πίτα το αλέτρι, τα ζωντανά, τα στάχυα, τα σακιά με το γέννημα, για να τα ευλογεί ο Άι-Βασίλης και να δώσει η χάρη του πλούσια σοδειά. Η γυναίκα του τσέλιγκα το μαντρί, τα πρόβατα, τα σκυλιά, τις καρδάρες με το γάλα. Η γυναίκα του αμπελουργού τα κούτσουρα, το βαρέλι, το πατητήρι και ότι άλλο ποθούσε η καρδιά της να ευλογεί ο καλοσυνάτος Άγιος.

Η παραδοσιακή Μικρασιάτικη βασιλόπιτα

ήταν πολύ εντυπωσιακή σε εμφάνιση και γεύση. Έμοιαζε με ένα μεγάλο τραγανό πεντανόστιμο μπισκότο στολισμένο με δικέφαλο αετό στη μέση, ενδόμυχο ίσως πόθο και ευχή για εθνική νεκρανάσταση και ανασύσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Η Κωνσταντινουπολίτικη

πάλι βασιλόπιτα ήταν γλυκιά, φουσκωτή, αρωματισμένη με χίλια δυο μπαχαρικά και έφερε στο μέσον μεγάλο Β, το αρχικό του Άι-Βασίλη, ή το αρχικό του ονόματος του νοικοκύρη, ενώ γύρω χαραγμένα ξόμπλια με το ψαλίδι, παρέπεμπαν σε πουλιά με ανοιγμένα φτερά.

Στη Μακεδονία και στη Θράκη,

όταν έρχονταν ο καιρός, να μοιράσει ο πατέρας της μεγάλης πατριαρχικής οικογένειας το βιός του στους γιους, άφηνε στη χάρη του Άι-Βασίλη να κρίνει το τι έπρεπε να πάρει ο καθείς. Έτσι στη μεγάλη βασιλόπιτα τα “σημάδια” δεν έμπαιναν για ευχή, αλλά για “τάξιμο”. Και τα κομμάτια της τη χρονιά εκείνη τα ονόμαζαν “φιλιά”. Σ’ όποιου γιου το “φιλί” έπεφτε το νόμισμα, θα έπαιρνε το σπίτι. Σ’ όποιου το φασόλι, το ποτιστικό χωράφι. Το στάρι, το ξερικό χωράφι. Η κληματόβεργα, το αμπέλι. Το άχερο τα ζωντανά κ.λ.π.

Αλλά και η κοπή της βασιλόπιτας γίνονταν με αληθινή ιεροπρέπεια.

Πρώτα ο νοικοκύρης την έστρεφε τρεις φορές στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Έπειτα έκανε με κλειδί, με μαχαίρι ή με πιρούνι τρεις φορές το σημείο του σταυρού, για να κόβεται η κακογλωσσιά, να κλειδώνονται τα κακά στόματα ή να αποτρέπεται το κακό μάτι. Και την ώρα ακριβώς, που άλλαζε ο χρόνος, άρχιζε να ονοματίζει τα κομμάτια, με καθιερωμένη πάντα σειρά Πρώτο ήταν του Άι-Βασίλη, έπειτα του Χριστού και της Παναγίας, του σπιτιού και στη σειρά όλων των μελών της οικογένειας, κατά ηλικία, αρχίζοντας από τους μεγαλύτερους και καταλήγοντας στα παιδιά. Κομμάτι έκοβε και για τους φτωχούς, τα ζωντανά, τα χωράφια και τα αμπέλια, το μύλο και τη βάρκα, γιατί όλα έπρεπε να πάρουν την ευλογία του Άι-Βασίλη. Και σαν απόσωνε τον εορταστικό δείπνο η οικογένεια, ο νοικοκύρης κατέβαινε στο στάβλο να ταΐσει την πίτα τους στα ζωντανά, ενώ την επαύριο θρυμμάτιζε και σκορπούσε το δικό τους κομμάτι στα κτήματα και στα αμπέλια.

Σε μερικούς τόπους, όπως στην Κάρπαθο και τη Σκύρο,

έπλαθαν ξεχωριστή πίτα για τα μεγάλα ζώα, τους πολύτιμους συνεργάτες του νοικοκύρη στον καθημερινό μόχθο. Την οποία ονόμαζαν “βουόπιτα” ή “βοδόκλουρα” και θρυμματισμένη, με λίγο αλάτι, τους την τάιζαν ανήμερα της πρωτοχρονιάς.

Στα Χάσια Τρικάλων,

ξεχωριστή πίτα έπλαθαν και για τον τσομπάνο, τον βοσκό των προβάτων. Αφού η οικογένεια θα είχε κόψει τη δική της πίτα, λίγο μετά τα μεσάνυχτα οι άντρες του σπιτιού πήγαιναν στη στάνη να κόψουν και την πίτα του τσομπάνου και μαζί του τραγουδούσαν, γελούσαν και χόρευαν ως το πρωί σε πασίχαρο γλέντι, που το σεκοντάριζαν τα βελάσματα των προβάτων και των κατσικιών. Στην πίτα εκείνη το νόμισμα δεν είχε καμιά σημασία. Αντ’ αυτού έβαζαν ένα κουλουριασμένο ξυλάκι, που το έλεγαν “μαντρί” και το θεωρούσαν σαν κάτι ιερό. Γι’ αυτό κι όποιος το έβρισκε, το παράχωνε στη στάνη, σε μέρος που δεν θα το πατούσαν άνθρωποι και ζώα.

Στην αρχοντική Σιάτιστα η παράδοση ήθελε δύο βασιλόπιτες.

Μια γλυκιά και μια αλμυρή με φύλλα. Την γλυκιά έκοβαν τα μεσάνυχτα, στην αλλαγή του χρόνου, για να τους φέρει γλυκές μέρες. Την αλμυρή, που περιείχε και το ασημένιο νόμισμα “το δώρο”, όπως το έλεγαν, την ονόμαζαν “του σπιτιού”, την έκοβαν στο εορταστικό μεσημεριανό τραπέζι της πρωτοχρονιάς, και ο τυχερός άναβε με το νόμισμα λαμπάδα για το καλό όλης της οικογένειας. Η πίτα εκείνη περιείχε επί πλέον και σταυρουδάκι από χλωρά κλαράκια για υγεία και ευτυχία.

Πηγή: https://www.alexpolisonline.com/2011/12/blog-post_9864.html#ixzz69Wzkny1R
Alexandroupoli Online

Βασιλόπιτα τσουρέκι συνταγή εδώ

…https://cook-bake.gr/recipe/%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%bb%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%cf%84%cf%83%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ad%ce%ba%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%cf%86%ce%bb%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%af/

Βασιλόπιτα τσουρέκι συνταγή εδώ…

https://cook-bake.gr/recipe/%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%bb%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%cf%84%cf%83%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%ad%ce%ba%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%cf%86%ce%bb%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%af/

Βασιλόπιτα σαν κέικ, τριφτή

Συνταγή εδώ…https://cook-bake.gr/recipe/%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b9%ce%bb%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%cf%84%cf%81%ce%b9%cf%86%cf%84%ce%ae-%ce%b5%ce%bb%ce%b1%cf%86%cf%81%cf%8e%cf%82-%cf%83%ce%b1%ce%bd-%ce%ba%ce%ad%ce%b9%ce%ba/

Τυρόπιτα συνταγή εδώ…

https://cook-bake.gr/recipe/%cf%80%ce%af%cf%84%ce%b1-%ce%b6%cf%8d%ce%bc%ce%b7-%cf%83%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%80%ce%af%cf%84%ce%b1-%ce%b1%ce%bb%ce%bc%cf%85%cf%81%ce%ae-%ce%ae-%ce%b3%ce%bb%cf%85/

Κοτόπιτα, συνταγή εδώ…

https://cook-bake.gr/recipe/%ce%ba%ce%bf%cf%84%cf%8c%cf%80%ce%b9%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%b5-%ce%ba%cf%81%ce%ad%ce%bc%ce%b1-%cf%83%ce%b9%ce%bc%ce%b9%ce%b3%ce%b4%ce%ac%ce%bb%ce%b9/

Γλυκά Χριστουγέννων δημοφιλή ανά τον κόσμο

Στην Ελλάδα τα Χριστούγεννα μας θυμίζουν μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες και γλυκές πίτες.

Φυσικά δεν λείπει την Πρωτοχρονιά και η βασιλόπιτα με το φλουρί, είτε είναι σε ζύμη τσουρεκιού η σε τριφτή ζύμη σαν κέικ.

Ας δούμε όμως ποια παραδοσιακά γλυκά έχουν οι άλλες χώρες.

Αγγλία, Christmas Pudding

Στην Μ. Βρετανία το πιο διάσημο γιορτινό γλυκό είναι η χριστουγεννιάτικη πουτίγκα. Μάλιστα, οι προετοιμασίες στα ζαχαροπλαστεία ξεκινάνε ακόμη και ένα μήνα πριν τα Χριστούγεννα ώστε να ικανοποιηθεί η μεγάλη ζήτηση. H παραδοσιακή συνταγή για πουτίγκα, η οποία είναι αλμυρή, έχει δώσει σιγά σιγά τη θέση της σε ένα πλούσιο γλυκό που περιέχει σταφίδες, φρούτα και σος με κονιάκ. Ως ένδειξη καλής τύχης, οι νοικοκυρές βάζουν στο γλυκό ένα νόμισμα και κατόπιν ξεκινούν την ετοιμασία του. Άλλα γνωστά χριστουγεννιάτικα γλυκά της χώρας είναι κέικ με φρούτα γαρνιρισμένα με αμυγδαλόπαστα, ενώ στην Ιρλανδία απολαμβάνουν ψωμί με γέμιση φρούτων και ξηρών καρπών ή πουτίγκες με ζάχαρη, μπαχαρικά και αποξηραμένα φρούτα.

Γαλλία, bûches de noel, κορμός

Στην Γαλλία, και πιο συγκεκριμένα στην Προβηγκία, το έθιμο θέλει μετά το Χριστουγεννιάτικο γεύμα να σερβίρονται 13 επιδόρπια, τα οποία συμβολίζουν τον Ιησού Χριστό και τους 12 Αποστόλους. Μερικά από τα εν λόγω επιδόρπια περιλαμβάνουν ξηρούς καρπούς, αμυγδαλόπαστα, λευκά ή μαύρα αμυγδαλωτά, φρούτα και τους περίφημους bûches de Noël, δηλαδή χριστουγεννιάτικους κορμούς. Το γλυκό των Θεοφανείων είναι η galette des rois, ένα γλυκό που φτιάχνεται με φύλλο κρούστας ή ζύμη μπριος και γέμιση αμυγδάλου ή ακόμη και σοκολάτας. Μάλιστα, μέσα στο γλυκό τοποθετούν ένα φυλαχτό, σύμβολο καλοτυχίας για τον τυχερό που θα το βρει, ο οποίος στέφεται και ο βασιλιάς της ημέρας.

Γερμανία. Stollen, Christstollen

ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ ΘΑ ΤΗΝ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ

Στην Γερμανία, τα Stollen είναι από τα πιο γνωστά χριστουγεννιάτικα εδέσματα. Πρόκειται για ένα είδος χριστόφωμου με μια πλούσια συλλογή από  καρύδια, σταφίδες, φρούτα του δάσους, ξύσμα πορτοκαλιού και λεμονιού, παραδοσιακά μπαχαρικά των Χριστουγέννων όπως κανέλα, γαρύφαλλο, κάρδαμο και μοσχοκάρυδο, ρούμι και μπόλικο βούτυρο. Το αρχικό σχήμα του στόλεν ήταν μια μεγάλη πλεξίδα  που συμβόλιζε τον Χριστό μωρό, τυλιγμένο στις φασκιές.  Γι’ αυτό το γλυκό, μετά το ψήσιμο, τυλίγεται με άχνη ζάχαρη. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1329 στο Naumburg σαν χριστουγεννιάτικο δώρο/προσφορά στον επίσκοπο. Τότε βέβαια ε αιτίας της νηστείας, χρησιμοποίησαν φυτικά λίπη και νερό αντί για γάλα, αλλά η φόρμα του και το σχήμα του, ήταν και παρέμεινε ίδιο μέχρι και σήμερα.

Γερμανία, Lebkuchen

Παρόμοια με τα κουλουράκια gingerbread, τα Lebkuchen, είναι ένα από τα πιο παραδοσιακά γλυκίσματα της Γερμανίας. Τα χρωστάμε στους Γερμανούς μοναχούς του 13ου αιώνα που τα έφτιαξαν τυχαία. Η γεύση τους είναι γλυκιά, σκέτα, με σοκολάτα ή με κυβάκια κάντιτα, αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς και  είναι μαλακά.

Ιταλία, Panettone

Στη Ιταλία, κάθε χρόνο απολαμβάνουν διάφορα είδη γιορτινών τσουρεκιών και ψωμιών, γνωστά ως pane di Natale. Το πιο διάσημο από αυτά είναι το panettone από το Μιλάνο. Πρόκειται για ένα ψηλό τσουρέκι που περιέχει σταφίδες, αμύγδαλα και καραμελωμένη φλούδα πορτοκαλιού, μεταξύ άλλων. Εκτός από τα γλυκά ψωμιά και τσουρέκια, διάσημα ιταλικά γιορτινά γλυκά είναι τα αμυγδαλωτά torrone και τo panforte, μεσαιωνικό κέικ με ξηρούς καρπούς από την όμορφη πόλη.

Χιλή, Pan De Pasqua

Μπορεί το όνομά του να παραπέμπει στο Πάσχα, αλλά το Pan De Pasqua είναι το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο γλυκό της Χιλής. Ένα αφράτο κέικ με μέλι, τζίντζερ, αμύγδαλα, ζαχαρωμένα φρούτα και σταφίδες, σαν συνδυασμός του γερμανικού Stollen και του ιταλικού Panettone.

Φιλιππίνες, Bibingka

Το Bibingka έρχεται από τις μακρινές Φιλιππίνες και είναι περισσότερο πρωινό, παρά επιδόρπιο. Πρόκειται για ένα ελαφρύ κέικ φτιαγμένο από αλεύρι ρυζιού και γάλα καρύδας που του δίνει γλυκιά γεύση. Τα συνοδευτικά είναι που το κάνουν γλυκύτερο. Πωλείται το πρωινό των Χριστουγέννων έξω από τις εκκλησίες.

Πολωνία, Kolaczki

Στην Πολωνία θα γευτείτε τα περίφημα Kolaczki, τα μπισκότα με ζύμη από βούτυρο και κρεμώδες τυρί γεμισμένα με μαρμελάδα φρούτων ή γλυκό τυρί. Τα συναντάμε σε σχήμα κύκλου, τετράγωνου ή ρόμβου και η ζύμη τους μπορεί να είναι είτε με μαγιά είτε σε φύλλα. Η γέμιση τους διαφέρει από περιοχή σε περιοχή.

Περού, alfajores de Dulce de Lech

Και αν απομακρυνθείτε αρκετά και φτάσετε στο Περού, θα βρείτε τα alfajores de Dulce de Leche, δηλαδή μπισκότα σε μορφή σάντουιτς με γέμιση κρέμας καραμέλας. Φυσικά, μιας και το dulche de leche είναι εξαιρετικά διαδεδομένο στη Ν. Αμερική, αυτά τα μπισκοτάκια σερβίρονται και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Νέα Ζηλανδία, Pavlova

Ίσως από τα πιο γνωστά γλυκά αυτής της λίστας είναι η pavlova. Δημιουργήθηκε στη Νέα Ζηλανδία του 1920, προς τιμή της Ρωσίδας μπαλαρίνας Anna Pavlova, που επισκέφτηκε τότε τη χώρα. Μαρέγκα, σαντιγί και φρούτα συνθέτουν ένα από τα πιο αγαπημένα χριστουγεννιάτικα-καλοκαιρινά γλυκά.

Ουγγαρία, Szaloncukor

Τα Szaloncukor είναι φοντάν σοκολάτας με καταγωγή από την Ουγγαρία. Γλυκό που συναντάμε πρώτη φορά τον 19ο αιώνα, παρασκευάζεται αρκετό καιρό πριν τα Χριστούγεννα. Οι Ούγγροι συνήθιζαν να το στοιλίζουν με χρωματιστά χαρτιά για να συμβάλλουν έτσι και στην διακόσμηση του σπιτιού τους. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από σκέτη σοκολάτα, ενώ ορισμένα περιλαμβάνουν φράουλα, βανίλια, καρύδα κι άλλες πολλές γεύσεις.

Λατινική Αμερική, Turrón

Με ισπανικές ρίζες, το Turrón έγινε πολύ δημοφιλές στις χώρες της Λατινικής Αμερικής όπου και υπερίσχυε η ισπανική αυτοκρατορία. Λέγεται ότι φτιάχνεται από τον 16ο αιώνα και είναι σαν μαντολάτο, με βάση τη ζάχαρη, το μέλι, τα ασπράδια και τα αμύγδαλα.

Βέλγιο, Γερμανία και  Ολλανδία, Speculaas, Spekulatius

Στο Βέλγιο και στην Ολλανδία, το τιμώμενο γλυκό των ημερών είναι τα Speculaas, δηλαδή τραγανά λεπτά μπισκότα όπου αποτυπώνονται με ειδικές ξύλινες θήκες διάφορες χριστουγεννιάτικες μορφές πριν μπουν στο φούρνο για ψήσιμο. Συνήθως έχουν καφέ χρώμα και η ζύμη φτιάχνεται με τζίντζερ ή μαύρο πιπέρι. Τα φτιάχνουν και στην Γερανια, Spekulatius.

Τζαμάικα, Rum Cake

Το κέικ με ρούμι κατάγεται από την Καραϊβική, όπως και το ίδιο το ποτό των πειρατών. Μοιάζει πολύ με τα ευρωπαϊκά κέικ φρούτων. Η διαφορά του έγκειται στο ότι η προετοιμασία του ξεκινάει πολλούς μήνες πριν τα Χριστούγεννα. Οι μουλιασμένες στο ρούμι σταφίδες και η ζύμη από καραμελωμένη ζάχαρη και ρούμι κάνουν όλη τη διαφορά.

Πηγή κειμένων: https://www.znews.gr/lifestyle/diatrofi/

Πηγή κειμένων: https://www.melitropon.gr

Μεξικό,  Ponche

Σύμφωνα με τους Μεξικανούς, αυτό το ζεστό παραδοσιακό πάντς αναπαριστά τις δυσκολίες που πέρασε ο Ιωσήφ και η Μαρία όταν έψαχναν κατάλυμα για να διαμείνουν. Έτσι σύμφωνα με το έθιμο τους, κερνάνε τους γείτονες ζεστό παντς στο κεφαλόσκαλο για να αναπαραστήσουν το θείο ταξίδι.

Σλοβενία, Potica

Μετά από το Χριστουγεννιάτικο δείπνο που περιλαμβάνει χοιρινό και καπνιστά κρέατα, το γλυκό τους είναι η potica, μια ζύμη γεμισμένη με ένα γλυκό μίγμα ξηρών καρπών .

Ισπανία, Polvorones

Αυτά τα μπισκότα αν και πολύ ξερά, παραμένουν ένα αγαπημένο χριστουγεννιάτικο γλυκό για τους Ισπανούς. Λόγω των αποικιών τους , θα συναντήσετε αυτά τα μπισκότα τόσο στην Λατινική Αμερική τόσο και στις Φιλιππίνες. Μοιάζουν λίγο με τους κουραμπιέδες μας.

Δανία, Risalamande

Στη Δανία μετά το εορταστικό δείπνο σερβίρουν αυτή τη πουτίγκα με ρύζι και παίζουν ένα παιχνίδι. Όποιος βρει το ολόκληρο αμύγδαλο μέσα στο γλυκό του, κερδίζει ένα δώρο.

Zεστό κρασί Gluehwein, παραδοσιακό Χριστουγέννων, Γερμανίας

Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΤΟΥ ΕΔΩ

Ελλάδα, Μελομακάρονα

Ελλάδα, Κουραμπιέδες

Οι συνταγές υπάρχουν εδώ….

ΜΕΛΟΜΑΚΆΡΟΝΑ

ΚΟΥΡΑΜΠΙΕΔΕΣ

ΕΔΩ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ  Φαγητά Χριστουγεννιάτικα Παραδοσιακά στην Ελλάδα

Χριστούγεννα και έθιμα στην Ευρώπη

Τα χριστουγεννιάτικα έθιμα ποικίλουν από χώρα σε χώρα. Ο εορτασμός των Χριστουγέννων για αρκετά έθνη περιλαμβάνει το στήσιμο και το άναμμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου, το κρέμασμα των χριστουγεννιάτικων στεφανιών, χριστουγεννιάτικα στολίδια, ζαχαρωτά και την δημιουργία της σκηνής της Γέννησης που περιγράφει την γέννηση του Ιησού Χριστού. Ψάλλονται τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα και διηγούνται ιστορίες με θέμα τους το μωρό Ιησού, τον Άγιο Νικόλαο, τον Άγιο Βασίλη και τον Πατέρα των Χριστουγέννων. Επίσης τα Χριστούγεννα πραγματοποιείται η ανταλλαγή χριστουγεννιάτικων ευχετήριων καρτών, το κάψιμο των κούτσουρων και η ανταλλαγή δώρων. Μαζί με το Πάσχα, τα Χριστούγεννα είναι μια από τις πιο σημαντικές περιόδους στο χριστιανικό ημερολόγιο και συχνά συνδέεται στενά με άλλες εορτές όπως η εορτή του Αγίου Νικολάου, η εορτή του Αγίου Στεφάνου, η Πρωτοχρονιά και η εορτή των Θεοφανείων.

Αγγλία

Η Αγγλική κλασσική διακόσμηση περιλαμβάνει φωτεινά κόκκινα Αλεξανδρινά γύρω από το τζάκι, καθώς και κλαδιά «γκι» που κρέμονται από την οροφή που σύμφωνα με τη παράδοση όποιος στέκεται κάτω απ΄ αυτό πρέπει να ανταλλάξει φιλιά με αγαπημένα πρόσωπα. Για τους Άγγλους δεν νοείται εορταστικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι χωρίς γαλοπούλα, κρεατόπιτα και χριστουγεννιάτικη πουτίγκα για καλή τύχη, όπως και μπιφτέκια με σάλτσα από γουρούνι.

Βέλγιο

Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζει τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι και αφήνουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas. Ο Sinterklaas είναι ο Santa Claus ή αλλιώς Άι Βασίλης.

Στο Βέλγιο τα Χριστούγεννα εορτάζονται και με πλήθος παραστάσεων που αποδίδονται καλλιτεχνικά σκηνές από τη Θεία Γέννηση καθώς και λιτανείες και ακόμη υπαίθριες αγορές.

Γαλλία

Τα Χριστούγεννα στη Γαλλία αποτελούν την εορταστική κορύφωση του έτους. Σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες η εποχή προ των Χριστουγέννων είναι αρκετά σημαντική και πολύ οικογενειακή. Η παραμονή των Χριστουγέννων εδώ είναΙ εργάσιμη μέρα, όπως και τώρα άρχισε και στην Ελλάδα.

Το βράδυ όμως η οικογένεια συγκεντρώνεται για ένα ολοκληρωμένο χριστουγεννιάτικο δείπνο. Ο Père Noël (Ο πατέρας των Χριστουγέννων), ο κατά τους Γάλλους Άγιος Βασίλης, δίνει τα δώρα του στίς 24 Δεκεμβρίου .

Μεγάλη σημασία στους εορτασμούς των Χριστουγέννων έχουν οι γαστρονομικές απολαύσεις. Το παραδοσιακό εορταστικό τραπέζι, το «Reveillon» (ρεβεγιόν) αποτελείται προπαντός από θαλασσινά και κυρίως τα στρείδια, ολες οι αγορές γεμίζουν στρείδια επίσης μια πλούσια γκάμα διαφορετικών πιάτων.

Ανήμερα στις 25 τρώνε την γαλοπούλα Και αυτό το έθιμο έχει περάσει σήμερα στα προγράμματα όλων των ξενοδοχειακών μονάδων της Ευρώπης και όχι μόνο αλλά και επί πλέον και την Πρωτοχρονιά.

Οι Γάλλοι τα Αλεξανδριανά τα γνωστά κόκκινα λουλούδια τα αποκαλούν Le poinsettia ou étoile de Noël (Αστέρια των Χριστουγέννων) και τα χρησιμοποιούν για διακόσμηση εσωτερικών χώρων καθώς και ως δώρο σε όλη τη διάρκεια των εορτών.

Γερμανία

Στη Γερμανία το διάστημα που προηγείται των Χριστουγέννων είναι πολύ σημαντικό.

Για τις οικογένειες τα χριστουγεννιάτικα μπισκότα, το χριστουγεννιάτικο κέικ αποτελούν τα παραδοσιακά έθιμα της περιόδου. Χαρακτηριστικές είναι και οι χριστουγεννιάτικες αγορές στο κέντρο κάθε πόλης που εμφανίζονται από το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου και τελειώνουν την παραμονή των Χριστουγέννων.

Οι πάγκοι της Χριστουγεννιάτικης αγοράς έχουν γλυκά, στολίδια και ζεστό κόκκινο γλυκό κρασί με μπαχαρικά. Στις 6η Δεκεμβρίου γιορτάζεται ο Ζανκτ Νίκολαους (ο Άγιος Νικόλαος) που είναι παρόμοιος του Άγιου Βασιλείου ως προς το έθιμο των δώρων. Στην λαογραφική του έκδοση φέρνει δώρα στα καλά παιδιά, αλλά και ένα δεματάκι βέργες για να δείρει τα παιδάκια που δεν ήταν φρόνιμα.

Οι Γερμανοί δίνουν μεγάλο βάρος στη διακόσμηση των σπιτιών τους την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων. Γύρω από τα παράθυρα βάζουν ηλεκτρικά κεράκια ή λαμπιόνια και στα τζάμια τοποθετούν πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες φιγούρες, ενώ στον κήπο στολίζουν ένα αληθινό φυτεμένο έλατο με λαμπάκια.

Επίσης, στη Γερμανία συναντάται συχνά το έθιμο του λεγόμενου Adventskranz. Πρόκειται για ένα κηροπήγιο από κλαδιά ελάτου που είναι πλεγμένα έτσι ώστε να σχηματίζουν ένα στεφάνι. Στο στεφάνι απάνω είναι τέσσερις θέσεις με κεριά, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα.

Κάθε Κυριακή ανάβουν ένα κερί παραπάνω, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον ερχομό των Χριστουγέννων. Δηλαδή τέσσερις βδομάδες πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν ένα κερί, την επόμενη βδομάδα δύο, την μεθεπόμενη τρία και τελικά την τελευταία Κυριακή πριν τα Χριστούγεννα ανάβουν τέσσερα κεριά.

Σε όλα τα σχολεία από το νηπιαγωγείο ως το γυμνάσιο γίνεται Χριστουγεννιάτικη εορτή με θεατρική παράσταση, ενώ τα παιδιά ανταλλάζουν δώρα. Το έθιμο αυτό ονομάζεται Wichteln και είναι αγαπητό και στις Χριστουγεννιάτικες γιορτές των μεγάλων. Κάθε ένας φέρνει ένα ή παραπάνω δωράκια τυλιγμένα στο χαρτί και τα βάζει μαζί με τα άλλα κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο.

Όταν έρθει η ώρα, ένας ένας με την σειρά περνάνε όλοι κάτω από το δέντρο και παίρνουν από ένα δωράκι μέχρι που να τελειώσουν. Οι εταιρείες διοργανώνουν Χριστουγεννιάτικο τραπέζι για όλους τους εργαζομένους. Το ίδιο και οι όμιλοι, και οι παρέες, οι οποίες συναντιούνται για την παραδοσιακή Χριστουγεννιάτικη εορτή.

Ένα άλλο έθιμο της εποχής πριν τα Χριστούγεννα είναι το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο Adventskalender. Πρόκειται για ένα ημερολόγιο με 24 θέσεις αριθμημένες από το 1 μέχρι το 24 και συμβολίζουν τις ημέρες του Δεκεμβρίου πριν από τα Χριστούγεννα. Οι θέσεις είναι κλεισμένες με πορτάκια. Κάθε μέρα ανοίγουν το αντίστοιχο πορτάκι και βρίσκουν μια έκπληξη που μπορεί να είναι ένα σοκολατάκι, ζαχαρωτό, παιχνίδι, κλπ…

Την ημέρα των Χριστουγέννων

η οικογένεια γιορτάζει γύρω από το πλούσιο τραπέζι, ενώ την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων οι συγγενείς μαζεύονται όλοι και γιορτάζουν όλοι μαζί το απόγευμα. Παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό είναι η ψητή χήνα (Weihnachtsganz) με κόκκινο λάχανο (Rotkohl) και μπαλάκια από πατάτες (Klösse). Άλλα παραδοσιακά φαγητά είναι η πέστροφα και ο κυπρίνος.

Αμέσως μετά τα Χριστούγεννα συναντάμε το έθιμο των τριών μάγων. Από τις 27 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου, παιδάκια που είναι ντυμένα τρεις μάγοι πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν. Παριστάνουν τους τρεις μάγους που επιστρέφουν από την Βηθλεέμ. Όποιος ανοίξει την πόρτα τους δωρίζει γλυκά και ξηρούς καρπούς, ενώ δίνει λεφτά για τον έρανο που κάνουν.

Σε αντάλλαγμα οι τρεις μάγοι γράφουν με κιμωλία τα αρχικά τους (δηλαδή Κάσπαρ, Μέχιορ και Μπαλτάζαρ) και το τρέχον έτος, π.χ. 20 * C + M + B + 08. Το γκράφιτι αυτό θεωρείται ότι φέρνει γούρι και γι’ αυτό δεν το σβήνουν, έτσι ώστε σε μερικά σπίτια συναντάμε τις υπογραφές των μάγων ολόκληρων δεκαετιών.

Δανία

Στη Δανία την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα φτιάχνονται πολλά χειροποίητα στολίδια για τη διακόσμηση των σπιτιών.

Οι περισσότερες οικογένειες φτιάχνουν μόνες τους το παραδοσιακό Αλεξανδριανό στεφάνι με τέσσερα κεριά που συμβολίζουν τις τέσσερις Κυριακές μέχρι την ημέρα των Χριστουγέννων.

Εκτός από το στεφάνι για τη σύνθεση του οποίου χρησιμοποιούνται μικρά κόκκινα ή μπεζ Αλεξανδριανά, κλαδιά και λαμπερά στολίδια υπάρχει και το «έθιμο του κεριού» που είναι ιδιαίτερα αγαπητό στα παιδιά και χρησιμεύει σαν ημερολόγιο.

Κάθε παιδί έχει ένα κερί το οποίο χωρίζεται με οριζόντιες γραμμές ή νούμερα στις μέρες που αντιστοιχούν μέχρι τα Χριστούγεννα. Κάθε μέρα το κερί ανάβεται μέχρι να πλησιάσει η επόμενη γραμμή. Έτσι φθάνει η μέρα που θα πάρει και το δώρο του.

Η περίοδος των Χριστουγέννων στη Δανία συνοδεύεται και από τα απαραίτητα και πολύ σκανταλιάρικα καλικαντζαράκια τα «Julenisser».

Η παραμονή των Χριστουγέννων γιορτάζεται με το παραδοσιακό τραπέζι μεταξύ των συγγενών. Ένα μεγάλο αμύγδαλο κρύβεται μέσα στο δανέζικο γλυκό. Ο τυχερός που θα το βρει ανταμείβεται με το λεγόμενο «δώρο του αμύγδαλου».

Ελβετία

Στην Ελβετία οι τέσσερις εβδομάδες προ των Χριστουγέννων εορτάζονται με πλούσια παραδοσιακά έθιμα, όπως το γιορτινό στεφάνι και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο.

Ο «Samichlaus» όπως ονομάζεται στη γερμανική πλευρά της Ελβετίας ο Άγιος Νικόλαος μοιράζει γλυκά και δώρα στα παιδιά στις 6 Δεκεμβρίου. Η παραμονή των Χριστουγέννων χαρακτηρίζεται από διάφορα έθιμα, όπως αυτό του Δένδρου, των καλάντων, του γιορτινού τραπεζιού και της λειτουργίας των Χριστουγέννων.

Ισπανία

Η παραμονή των Χριστουγέννων ή αλλιώς «Noche Buena» είναι το βράδυ που μαζεύεται όλη η οικογένεια.

Τα δωμάτια διακοσμούνται με κλαδιά από πεύκα, μπεζ και κόκκινα αλεξανδριανά και αναμμένα κεριά δίνοντας μια κατάνυξη και ένα χρώμα στην ατμόσφαιρα. Μετά το τραπέζι των Χριστουγέννων στο οποίο προσφέρονται τοπικές σπεσιαλιτέ, ακολουθεί η Λειτουργία των Χριστουγέννων.

Ο διάσημος πετεινός Misa del Gallo υπενθυμίζει τον αλέκτορα που σύμφωνα με τη παράδοση, ήταν ο πρώτος που ανακοίνωσε το χαρμόσυνο μήνυμα της Γέννησης του Ιησού. Στις 5 Ιανουαρίου στη διάρκεια μιας μεγάλης παρέλασης που ονομάζεται «Cabalgata de Reyes», άνθρωποι ντυμένοι σαν τους Τρεις Μάγους και άλλες μορφές της Θρησκείας πετάνε γλυκά στα παιδιά.

Η εορταστική περίοδος ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου την μέρα των Θεοφανίων κατά τη διάρκεια της οποίας οι Τρεις Μάγοι φέρνουν τα δώρα στα παιδιά, πάντα σύμφωνα με την παράδοση.

Ιταλία

Στην Ιταλία η περίοδος των Χριστουγέννων έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλες τις άλλες των χριστιανικών χωρών.

Αρχίζει από τις 8 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου ημέρα των Θεοφανίων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα σπίτια διακοσμούνται με Αλεξανδρινά, χριστουγεννιάτικα δένδρα τη παραδοσιακή Φάτνη και άλλα πολύχρωμα διακοσμητικά στολίδια.

Κάποιοι συνηθίζουν να νηστεύουν στις 23 και 24 Δεκεμβρίου και κατόπιν εορτάζουν με ένα παραδοσιακό γεύμα αμέσως μετά τη Λειτουργία. Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό μεσημεριανό γεύμα, τα παιδιά συνηθίζουν να απαγγέλλουν ποιήματα στην οικογένεια και στους συγγενείς τους και ανταμείβονται με μικρά χρηματικά δώρα.

Μια άλλη σημαντική ημερομηνία των εορτών είναι η 6η Ιανουαρίου κατά την οποία καταφθάνει τη νύκτα (μεταξύ 5-6 Ιανουαρίου) η διάσημη Befana η παλιά καλή και φτωχή μάγισσα, έρχεται και τρώει καρύδια και μπισκότα που της άφησαν τα παιδιά και πριν πετάξει μακριά, τους αφήνει δώρα μέσα στις κάλτσες των δώρων, κάρβουνα για τα άτακτα παιδιά και γλυκά και παιχνίδια για τα φρόνιμα.

Εκτός από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, σημαντικό σύμβολο των Ιταλών στον εορτασμό των Χριστουγέννων αποτελεί και η Φάτνη της Γεννήσεως που υπενθυμίζει τον Φραγκίσκο της Ασίζης, που ήταν ο πρώτος που δημιούργησε αναπαράσταση της ιστορίας των Χριστουγέννων με αγαλματίδια.

Όλοι οι χαρακτήρες εκτός από το Θείο Βρέφος τοποθετούνται στη φάτνη από τις 8 Δεκεμβρίου, ενώ το νεογέννητο τοποθετείται αμέσως μετά τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου.

Νορβηγία

Τα Σκανδιναβικά «Jul» (Χριστούγεννα) έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία γεωργικά έθιμα του Χειμώνα και της εποχής της συγκομιδής.

Ο Julenissen όπως ονομάζεται ο Νορβηγός Άγιος Βασίλης, μαζί με τους βοηθούς του φέρνει δώρα και καλή τύχη στο σπίτι και στο στάβλο.

Τη νύχτα των Χριστουγέννων τα παιδιά βάζουν μπολ με κουρκούτι από αλεύρι σαν προσφορά στον Julenissen που επισκέπτεται τα παιδιά της Νορβηγίας, ολοκληρώνοντας το μακρινό του ταξίδι από τη Λαπωνία πάνω στο έλκηθρο που το σέρνουν τάρανδοι.

Η ημέρα των Χριστουγέννων ονομάζεται Julbrod κατά τη διάρκεια της οποίας τα παλιά χρόνια ετοιμάζονταν μέχρι και 60 διαφορετικά πιάτα για το τραπέζι των φίλων, των συγγενών και φυσικά της οικογένειας.

Ολλανδία

Η περίοδος των Χριστουγέννων στην Ολλανδία ξεκινάει με μια παράδοση η οποία αρχικά δεν είχε καμία σχέση με τα Χριστούγεννα.

Η ημέρα εορτής του Αγίου Νικολάου αποτελεί τη κορύφωση της εορταστικής περιόδου. Σύμφωνα με το θρύλο, ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος ονομάζεται «SinterKlaas» καταφθάνει στην Ολλανδία το Νοέμβριο, τρεις βδομάδες πριν τα γενέθλιά του.

Το πλοίο του είναι φορτωμένο με δώρα, το υποδέχεται στο λιμένα η Βασίλισσα Βεατρίκη συνοδευόμενη από πλήθος κόσμου. (Βέβαια αυτό το έθιμο ανάγεται στην εποχή που η Ολλανδία ήταν αποικιοκρατική και έρχονταν τα χριστουγεννιάτικα προϊόντα από τις αποικίες της).

Τις ημέρες που ακολουθούν ο SinterKlaas γυρίζει όλη τη χώρα μαζί με τον βοηθό του τον Zwarten Piet (Μπλακ Πιτ ή Μαύρο Πιτ). Τα παιδιά στην Ολλανδία παίρνουν τα δώρα τους στις 5 Δεκεμβρίου. Τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα στολίζονται παντού αφού έχει φύγει από τη χώρα ο SinterKlaas.

Τα Αλεξανδριανά αποτελούν και εδώ μέρος της εορταστικής διακόσμησης.

Πολωνία

Στην Πολωνία η περίοδος που προηγείται των Χριστουγέννων είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς νέοι και μεγάλοι απέχουν συνειδητά από πειρασμούς (κυρίως από γλυκά) στη προσπάθειά τους να έχουν εσωτερική γαλήνη και αρμονία.

Τα σπίτια και τα δωμάτιά τους φαντάζουν υπέροχα με πλούσιες χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις. Και εδώ κόκκινα ή μπλε αλεξανδριανά χρησιμοποιούνται στη παραδοσιακή διακόσμηση της Πολωνίας σε συνδυασμό με κλαδιά από πεύκα.

Η παραμονή των Χριστουγέννων θεωρείται η πιο σημαντική ημέρα των εορτών. Μετά από μια ημέρα νηστείας η οικογένεια από τους γηραιότερους μέχρι τα παιδιά συγκεντρώνονται στο γιορτινό τραπέζι που ειδικά για τη περίσταση είναι περίτεχνα διακοσμημένο ενώ το λευκό τραπεζομάντιλο θεωρείται πλέον απαραίτητο.

Μόλις το πρώτο αστέρι εμφανισθεί στον ουρανό η εορτή μπορεί να ξεκινήσει. Η έναρξη της εορτής γίνεται με το μοίρασμα του χριστουγεννιάτικου μπισκότου, ως ένδειξη αγάπης και συμφιλίωσης που συνοδεύεται με την ανταλλαγή θερμών ευχών.

Στο τραπέζι υπάρχει πάντα και ένα πιάτο άδειο σε περίπτωση που κάποιος επισκέπτης εμφανιστεί αναπάντεχα. Τα δώρα τοποθετούνται κάτω από το δένδρο των Χριστουγέννων και προσφέρονται από τον νεαρότερο σε ηλικία.

Σε αντίθεση με την αγγλοσαξονική παράδοση, τα δώρα δεν απευθύνονται σε καθορισμένα πρόσωπα έτσι αυτά επιλέγονται να είναι γενικού ενδιαφέροντος ή χρήσης.

Ρουμανία

Το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου τα παιδιά στη Ρουμανία βγάζουν έξω τα παπούτσια τους και έρχεται την ερχόμενη μέρα ο Άγιος Νικόλαος μαζί με τα ξωτικά του και τα παπούτσια των καλών παιδιών τα γεμίζει με γλυκα και δώρα ενώ των κακών παιδιών με κάρβουνα και βέργες (για να τους δείρουν).

Σουηδία

Οι γιορτές στην Σουηδία αρχίζουν στις 13 Δεκεμβρίου με την ημέρα της Lucia

που σύμφωνα με τον θρύλο, είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου και άρα άνθρωποι και ζώα χρειάζονται περισσότερη τροφή.

Στο σπίτι, η Lucia (Βασίλισσα του Φωτός) βρίσκει την έκφρασή της στο πρόσωπο της μεγαλύτερης κόρης της οικογένειας. Φοράει ένα μακρύ άσπρο φόρεμα και ένα στέμμα με κεριά στα μαλλιά της. Ξυπνάει τους γονείς της, τραγουδώντας το παραδοσιακό ιταλικό τραγούδι “Santa Lucia” και τους πάει καφέ, κουλουράκια και κάποτε glogg (ζεστό κρασί με μπαχαρικά).

Επίσης διοργανώνονται εκλογές για την επιλογή της Lucia που θα ηγηθεί στην μεγάλη παρέλαση στη Στοκχόλμη.

Το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου δέντρου, ήρθε στην Σουηδία από την Γερμανία, ήδη, από τα 1700, αλλά γενικεύτηκε σε όλη την χώρα τον τελευταίο αιώνα. Πάντως, σήμερα σε όλα τα νοικοκυριά στολίζεται δέντρο.

Το αποκορύφωμα των εορτασμών είναι και στην Σουηδία, η παραμονή των Χριστουγέννων.Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι απαρτίζουν παραδοσιακά πιάτα όπως χοιρομέρι, ζελέ από γουρουνοπόδαρα, lutfisk και χυλός ρυζιού. Το lutfisk (λιαστός μπακαλιάρος που σερβίρεται σε κρεμώδη σάλτσα) αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα κατάλοιπο της νηστείας πριν από τη Μεταρρύθμιση.

Επίσης, ενδιαφέρον είναι το έθιμο του doppa i grytan (βούτηγμα στην κατσαρόλα), κατά το οποίο όλα τα μέλη της οικογένειας βουτάνε μαύρο ψωμί σε μια κατσαρόλα με ζουμί από χοιρινό, λουκάνικο και μοσχάρι. Σε συμβολικό επίπεδο πρόκειται για τον αναλογισμό -μέσα στην αφθονία- όσων βρίσκονται σε ανάγκη και πεινάνε.

Μετά το φαγητό, όλοι συγκεντρώνονται γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο για να ανοίξουν τα δώρα τους.

Τα δώρα τα φέρνει ο Jultomten,

ένα ξωτικό που μένει στη σοφίτα, αν υπάρχει, και είναι ανάλογο του Nisse της Δανίας. Ο Jultomten προστατεύει την οικογένεια και το βιός της. Σήμερα, σε πολλά νοικοκυριά κάποιος μεταμφιεσμένος σε ξωτικό επισκέπτεται το σπίτι φορτωμένος με ένα πελώριο σάκο γεμάτο δώρα.

Παραδοσιακά, οι Σουηδοί μένουν στην εκκλησία μέχρι τα ξημερώματα των Χριστουγέννων, ενώ παλιότερα ήταν έθιμο ο αγώνας δρόμου προς ή από την εκκλησία και ο νικητής θεωρούνταν ο τυχερός της χρονιάς…

Οι γιορτές στην Σουηδία λήγουν επίσημα στις 13 Ιανουαρίου. Ο λόγος είναι ότι όταν βασιλιάς της χώρας ήταν ο Κνούτος, περίπου πριν από 1000 χρόνια, αποφάσισε πως ο εορτασμός των Χριστουγέννων πρέπει να κρατάει 20 ημέρες αντί για 12!!!

Τσεχία

Στην Τσεχία η 4η Δεκεμβρίου, ημέρα της εορτής της Αγίας Βαρβάρας είναι αφιερωμένη στη μάρτυρα της περιόδου των πρώτων διωγμών των Χριστιανών.

Από άκρη σε άκρη της Χώρας κόβονται κλαδιά κερασιάς και διατηρούνται στο νερό. Εάν έχουν ανθίσει μέχρι τα Χριστούγεννα φέρνουν καλή τύχη και πιθανόν ευνοϊκές προοπτικές για γάμο μέσα στην επόμενη χρονιά.

Τα κλαδιά της κερασιάς μαζί με μικρά φυτά Αλεξανδριανών και άλλα γιορτινά στολίδια τοποθετούνται μέσα σε ψάθινα καλάθια, συνθέτοντας δημιουργίες παραδοσιακού και μοντέρνου στυλ που κοσμούν το γιορτινό τραπέζι.

Φινλανδία

Στη Φινλανδία η 24η Δεκεμβρίου είναι η σημαντικότερη ημέρα της περιόδου των Χριστουγέννων.

Οι εορτασμοί αρχίζουν το μεσημέρι, οπότε σύμφωνα με τη μεσαιωνική παράδοση η ειρήνη των Χριστουγέννων καλείται να ξεπροβάλει με κάθε επισημότητα στη πόλη «Turku» της Φινλανδίας.

Τα κεριά και τα εποχικά φυτά διακόσμησης όπως το “αλεξανδριανό” δημιουργούν τη κατάλληλη ατμόσφαιρα για τον εορτασμό των Χριστουγέννων σε οικογενειακό πάντα περιβάλλον.

Παραδοσιακά η μέρα αυτή είναι αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών και μια επίσκεψη στο νεκροταφείο την παραμονή των Χριστουγέννων αποτελεί πατροπαράδοτο έθιμο. Κατά τη διάρκεια εκείνης της νύχτας τα καλυμμένα από χιόνι νεκροταφεία μετατρέπονται σε εντυπωσιακές φωτεινές θάλασσες από κεριά.

Τα Χριστούγεννα στη Φινλανδία, εκτός τη θρησκευτική τους διάσταση, είναι μια οικογενειακή γιορτή. Οι προετοιμασίες γίνονται αρκετό καιρό πριν.

Η περίοδος των χριστουγεννιάτικων διακοπών αρχίζει από το Δεκέμβριο ή ακόμα και τα τέλη Νοεμβρίου, όταν τα μαγαζιά ξεκινούν να διαφημίζουν διάφορα δώρα. Όμορφες διακοσμήσεις και τραγούδια εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο καθώς τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και τα παιδιά μετράνε αντίστροφα τις μέρες για τη μεγάλη γιορτή με ειδικά ημερολόγια (Αdvent calenders). Η μέρα πριν την Παραμονή Χριστουγέννων (aatonaatto) είναι μέρα αργίας για τα σχολεία και άλλους δημόσιους χώρους και την Παραμονή (jouluaatto) τα μαγαζιά κλείνουν νωρίς. Η ημέρα των Χριστουγέννων και η επόμενη της (Tapaninpaina, “St.Stephen’s Ray) είναι υποχρεωτικά δημόσιες αργίες στη Φινλανδία. Τα σχολεία συνεχίζουν τις διακοπές μέχρι και τη νέα χρονιά.

Από τον μεσαίωνα την περίοδο αυτή γιορτάζεται Η Διακήρυξη της Ειρήνης των Χριστουγέννων, μία παράδοση που γιορτάζεται ανελλιπώς κάθε χρόνο, εκτός από το 1939 που δεν εορτάστηκε εξαιτίας του πολέμου Φινλανδίας-Ρωσίας. Αυτό είναι ένα έθιμο σε πολλές κωμοπόλεις και μεγαλουπόλεις.

Η πιο διάσημη απ’ αυτές τις διακηρύξεις γίνεται στην παλιά σπουδαία πλατεία που ονομάζεται Old Great Square στην πόλη Turku, πρώην πρωτεύουσα της Φινλανδίας. Από εκεί γίνεται ζωντανή αναμετάδοση στο Φινλανδικό ραδιόφωνο (από το 1935) και στην τηλεόραση. Η τελετή διακήρυξης ξεκινάει με τον ύμνο ”Jumala ompi linnamme” (στα Αγγλικά: Martin Luther’s A Mighty Fortress Is Our God) και συνεχίζεται με τη Διακήρυξη της Χριστουγεννιάτικης Ειρήνης, η οποία διαβάζεται από μια περγαμηνή.

«Αύριο, Θεού θέλοντος, είναι η πιο ευγενής γιορτή, δηλαδή της γέννησης του Κυρίου και Σωτήρα μας, και ως εκ τούτου κηρύσσεται χριστουγεννιάτικη ειρήνη, και όλα τα άτομα πρέπει να τηρούν αυτή την αργία με ευλάβεια, αλλιώς να συμπεριφέρονται ήσυχα και ειρηνικά. Εκείνοι που παραβιάζουν, αυτή την ειρήνη και καταστρέφουν την Χριστουγεννιάτικη αργία με παράνομο ή ανάρμοστο τρόπο, πρέπει να έχουν την υπευθυνότητα να τηρούν αυτό που πρέπει και να υποστούν όποια ποινή προβλέπεται από τον νόμο και το διάταγμα για το συγκεκριμένο αδίκημα ή πλημμέλημα που διέπραξαν. Τέλος, όλοι οι πολίτες επιθυμούν χαρούμενες χριστουγεννιάτικες διακοπές.»

Η τελετή τελειώνει με τρομπέτες που παίζουν τον φινλανδικό εθνικό ύμνο «Maamme and Potilaister marssi» με τα πλήθη να τραγουδάνε όταν η μπάντα παίζει. Στις μέρες μας, διακηρύσσεται επίσης η Χριστουγεννιάτικη Ειρήνη για τα ζώα του δάσους και έτσι σταματά το κυνήγι κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων σε πολλές πόλεις και δήμους.

Οι Φινλανδοί κάνουν γενική καθαριότητα

πριν από τα Χριστούγεννα και προετοιμάζουν ιδιαίτερα εδέσματα για τη γιορτινή περίοδο. Μια δέσμη από ξηρούς καρπούς, δημητριακά και σπόρους, δένεται σε ένα στύλο στον κήπο για να τρέφονται τα πουλιά. Οι άνθρωποι κόβουν έλατα ή τα αγοράζουν με σκοπό να τα στολίσουν πριν την παραμονή των Χριστουγέννων.

Το “χριστουγεννιάτικο δέντρο” είναι παραδοσιακά διακοσμημένο με κεριά που λάμπουν, μήλα και άλλα φρούτα, καραμέλες, σημαιάκια, βαμβάκι και πούλιες. Προστιθενται επίσης διάφορα μπιχλιμπίδια, όπως αστέρια και μπάλες. Τα κεριά δεν χρησιμοποιούνται πλέον και έχουν αντικατασταθεί με λαμπάκια.

Ένα αστέρι που συμβολίζει το αστέρι της Βηθλεέμ τοποθετείται στην κορυφή του δέντρου. Λίγο πριν από την έναρξη των εορταστικών εκδηλώσεων των Χριστουγέννων, οι άνθρωποι συνηθίζουν να κάνουν ένα ατμόλουτρο (σάουνα). Η παράδοση αυτή είναι πολύ παλιά, σε αντίθεση με τις συνηθισμένες μέρες, όπου κάποιος θα έκανε ατμόλουτρο το βράδυ, την παραμονή των Χριστουγέννων γίνεται πριν την ανατολή του ήλιου. Η παράδοση αυτή είναι βασισμένη σε μία αντίληψη που υπήρχε πριν από τον 20ο αιώνα, κατά την οποία τα πνεύματα των νεκρών επέστρεφαν και έκαναν ατμόλουτρο.

Στη συνέχεια, ντύνονται με καθαρά ρούχα για το δείπνο των Χριστουγέννων το οποίο συνήθως σερβίρεται μεταξύ 5-7 μ.μ ή πιο παραδοσιακά με την εμφάνιση του πρώτου αστεριού στον ουρανό. Το πιο παραδοσιακό φαγητό του φινλανδικού χριστουγεννιάτικου δείπνου είναι το χοιρινό ή το ψητό γουρουνόπουλο και εναλλακτικά η γαλοπούλα. Δημοφιλή είναι επίσης πολλά είδη μαγειρευτών φαγητών. Άλλα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα πιάτα περιλαμβάνουν βραστό μπακαλιάρο που είναι αφράτος και λευκός σαν χιόνι και σερβίρεται με ρέγγα, τουρσί και λαχανικά. Τα πιο δημοφιλή επιδόρπια είναι μαρμελάδες από δαμάσκηνα, σούπες φρούτων, κουάκερ ρυζιού με κανέλα, ζάχαρη και κρύο γάλα.

ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ!

Ο βακαλάος, αυτό το τόσο νόστιμο και θρεπτικό ψάρι μπήκε στο τραπέζι μας τον 15ο αιώνα και κατάφερε να διεκδικήσει επιτυχώς τη δική του θέση στο εθνικό μας εδεσματολόγιο. Πρόκειται για ψάρι αγαπητό σε όλη την Ελλάδα και μαγειρεύεται με δεκάδες τρόπους.

Φαίνεται από το γεγονός ότι ήδη τον 16ο αιώνα έχουμε σημαντικές εισαγωγές μπακαλιάρου από τη νότια Γαλλία σε όλη σχεδόν τη χώρα. Για τους ίδιους ακριβώς λόγους που αυτό το περίεργο ξερακιανό ψάρι αγαπήθηκε από εκατομμύρια ανθρώπους στη Μεσόγειο έγινε γρήγορα ένα αγαπημένο φαγητό και για τους Έλληνες.

Ο Μπακαλιάρος

είναι πηγή πολλών βιταμινών και ιχνοστοιχείων.  Είναι πλούσιος σε βιταμίνη Α, η οποία έχει άμεση σχέση με την όραση. Άλλη μια σημαντική βιταμίνη είναι η βιταμίνη D, η οποία είναι υπεύθυνη για την αύξηση και τον εμπλουτισμό των οστών και των δοντιών αλλά και για την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου. Ακόμη, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι σημαντικές για την υγεία των νευρικών ιστών.

Η διατροφική αξία του μπακαλιάρου είναι σημαντική καθώς περιέχει:

* Πρωτεΐνη


* Ασβέστιο


* Σίδηρο


* Φώσφορο


* Μαγνήσιο


* Βιταμίνη Β12


* Κάλιο Καλά λιπαρά


*Κορεσμένα, Μονοακόρεστα και Πολυακόρεστα λίπη.

Η συχνή κατανάλωση μπακαλιάρου θωρακίζει τον οργανισμό απέναντι σε καρδιαγγειακά νοσήματα, περιορίζει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, ενδυναμώνει την νοητική δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μνήμη και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Συμβάλλει επίσης στην εξασφάλιση μιας σωστής και υγιεινής διατροφικής συμπεριφοράς

Πηγή: https://medlabgr.blogspot.com

«Ότι τσικνίζει, να…γυρίζει», αυτό είναι το μότο της ημέρας, η οποία απαιτεί κρέας, κρέας και ακόμα περισσότερο κρέας.

Γιατί γιορτάζουμε την Τσικνοπέμπτη; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η μέρα τελικά;

1. Η Τσικνοπέμπτη είναι μια ετήσια ως γνωστόν τελετή, που η ιστορία της χάνεται στους αιώνες. Σήμερα, έχει καθιερωθεί ως η ημέρα που τρώμε κρέας.

2. Γιορτάζεται 11 ημέρες πριν την Καθαρά ∆ευτέρα, την Πέμπτη της 2ης εβδομάδας της Αποκριάς, γνωστή και ως Κρεατινή.

3. Οι άλλες εβδομάδες είναι η Προφωνή και η εβδομάδα της Τυροφάγου.

4. Το όνομά της (φυσικά) προέρχεται από τις λέξεις «τσίκνα», η μυρωδιά δηλαδή του καμένου ψημένου κρέατος και την ημέρα Πέμπτη.

5. Για τους Ελληνορθόδοξους προμηνύει την έναρξη της Σαρακοστής. Της σαρανταήμερης περιόδου νηστείας πριν από το Πάσχα.

6. Λέγεται, ότι επιλέχτηκε η Πέμπτη ως ημέρα κρεατοφαγίας, καθώς παραδοσιακά οι ημέρες νηστείας των Ελληνορθόδοξων είναι η Τετάρτη και η Παρασκευή.

7. Στη σημερινή εποχή, θεωρείται, ότι η Τσικνοπέμπτη είναι η «επίσημη» ημέρα έναρξης της αποκριάτικης περιόδου.

8. Η «Τσικνοπέφτη», όπως είναι επίσης γνωστή, ήταν η μέρα που ετοίμαζαν σε παλαιότερες εποχές, το «παστό». Έβραζαν δηλαδή το λίπος με λίγο νερό και το ράντιζαν ταυτόχρονα (με νερό), πριν το σουρώσουν.

9. Μια εβδομάδα πριν από την Τσικνοπέμπτη, ξεκινούσε η διαδικασία της σφαγής των γουρουνιών, τα λεγόμενα «χοιροσφάγια». Γι’ αυτό, η εβδομάδα αυτή ονομαζόταν και σφαγαριά. Κάθε οικογένεια έτρεφε για έναν ολόκληρο χρόνο από ένα γουρούνι, το οποίο κατέληγε …θύμα της αποκριάτικης κρεατοφαγίας.

10. Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου, την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό.

11. Στις Σέρρες πάλι, το έθιμο της Τσικνοπέμπτης επιβάλλει μεγάλες φωτιές, στις οποίες, αφού ψήσουν το κρέας, οι πιο τολμηροί πηδούν ανάμεσα από τις φλόγες. Τα «προξενιά» έρχονται στο τέλος, όπου κάποιος αναλαμβάνει να αναμείξει τα κάρβουνα με ένα ξύλο.

12. Λίγο πιο ψηλά, στην Κομοτηνή, πρωταγωνιστής είναι μία κότα, την οποία οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε (καψαλίζουν στην ουσία) για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς. Η παράδοση μάλιστα αναφέρει, ότι την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας πρέπει να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα και η γυναίκα μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.

13. Στην Πάτρα από την άλλη, υπάρχει το έθιμο της Κουλούρας. Καθόλου παράδοξο για την ελληνική παράδοση και αυτό το συγκεκριμένο έθιμο έχει να κάνει με τον γάμο.

Η «ιστορία» αναφέρει, ότι η Γιαννούλα η Κουλουρού, θεωρούσε, ότι Ναύαρχος Ουίλσων ήταν τόσο τρελά ερωτευμένος μαζί της, που είχε σκοπό να την παντρευτεί. Έτσι, εκείνη ντύνεται νύφη και κατεβαίνει στο λιμάνι να τον υποδεχτεί με τη συνοδεία των συμπατριωτών της, οι οποίο διασκεδάζουν και χορεύουν.

14. Τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία παράδοση της Τσικνοπέμπτης, που ανήκει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού.

Στην Κέρκυρα βέβαια, παραδοσιακά πραγματοποιείται με δόξα και καμάρι στην Πιάτσα της πόλης της Κέρκυρας, την Τσικνοπέμπτη το βράδυ. Στην ουσία, στήνεται κάτι σαν «θεατρικό», όπου οι ντόπιοι υποδύονται τους κουτσομπόληδες με σπαρταριστικές ιστορίες.

15. Στην Ιο, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα, ενώ στον Πόρο, η παράδοση επιβάλλει στους νέους να κλέψουν ένα…μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.

16. Το ίδιο έθιμο ισχύει και την Ήπειρο, αλλά οι νέοι βάζουν στο μαξιλάρι τις κορδέλες από το παραδοσιακό γαϊτανάκι, οι οποίες κόβονται στον τελευταίο (απογευματινό) χορό την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς.

17. Πιστοί στο γλέντι που θέλει η Τσικνοπέμπτη, οι κάτοικοι της Σκοπέλου δίνουν ραντεβού κάθε χρόνο στο Πεύκο, για να συνεχίσουν το γλέντι και το φαγοπότι όλοι μαζί.

18. Η Νάουσα φημίζεται για την αποκριάτικη παράδοσή της. Με πρωταγωνιστές τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες», η Τσικνοπέμπτη για της πόλη σημαίνει ραντεβού στην πλατεία Καρατάσου, με εκδηλώσεις από πολιτιστικούς συλλόγους.

19. Μία από τις πιο σύγχρονες παραδόσεις της Τσικνοπέμπτης είναι αυτή του Δήμου Θεσσαλονίκης. Τα τελευταία χρόνια, πηγαίνοντας κόντρα στις απαιτήσεις των κρεατοφαγικών καταχρήσεων, διοργανώνει «Ποδηλατικό Καρναβάλι».

20. Βέβαια, παρόμοιες γιορτές με την Τσικνοπέμπτη έχουν ακόμα οι Γερμανοί, την «Weiberfastnacht». Οι Γάλλοι, την «Mardi Gras» δηλαδή τη «Λιπαρή Τρίτη», η οποία ωστόσο αντιστοιχεί στην Ορθόδοξη Καθαρά Δευτέρα. Η «Mardi Gras» γιορτάζεται με ιδιαίτερη χλιδή και σε παλιές γαλλόφωνες περιοχές, όπως είναι η Νέα Ορλεάνη.

Σόφη Ζιώγου

Πηγή: sziogou@naftemporiki.gr

Τα κόλλυβα προσφέρονται στους παρευρισκόμενους σε μνημόσυνα στην εκκλησία. Το έθιμο προέρχεται από τα παλαιότερα χριστιανικά χρόνια και έχει σχέση με τα περίδειπνα των Ελλήνων και άλλων λαών.

Τα υλικά που παρασκευάζονται τα κόλλυβα έχουν την σημασία τους.

• Το στάρι: Είναι το σύμβολο της γης και συμβολίζει και τις ψυχές των πεθαμένων.
• Το ρόδι: Με αυτό ο Άδης κράτησε την Περσεφόνη στον κάτω κόσμο, βέβαια οι χριστιανοί στο ρόδι συμβολίζουν την λαμπρότητα του παραδείσου.
• Τα ασπρισμένα αμύγδαλα: συμβολίζουν τα γυμνά οστά για να μας θυμίζουν την μοίρα που θα έχουμε όλοι.
• Τα μπαχαρικά: Είναι τα αρώματα αυτού του κόσμου.
• Ο μαϊντανός (σε κάποιες παραλλαγές ο δυόσμος): Είναι η ευχή για ανάπαυση «εν τόπω χλοερώ».
• Οι ξηροί καρποί: Είναι η ζωή που αναπαράγεται.
• Το τρίμμα από τα στραγάλια ή η φρυγανιά ή το αλεύρι: Συμβολίζει το ελαφρύ χώμα.
• Η σταφίδα: Από τα αρχαία χρόνια τον Διόνυσο και την γλύκα της ζωής έως τον Χριστό που είναι η άμπελος. Και τέλος η ζάχαρη συμβολίζει τον γλυκό παράδεισο.

Πηγή: dogma.gr

Συνταγή για Κόλλυβα μοναστηριακά θα βρείτε εδώ...

Τα κόλλυβα είναι βρασμένο σιτάρι,

το όποιο σιτάρι είναι σύμβολο του ανθρώπινου σώματος, επειδή το ανθρώπινο σώμα τρέφεται και αυξάνει με το σιτάρι. Γι’ αυτό άλλωστε και ο Κύριος παρομοίασε το θεουπόστατο Σώμα Του με το σπυρί του σιταριού, έτσι λέγοντας στο δωδέκατο κεφάλαιο του κατά Ιωάννη αγίου Ευαγγελίου: «το σπυρί του σιταριού εάν πέφτοντας στη γη δεν πεθάνει, μένει μοναχό του (και δεν πολλαπλασιάζεται) εάν όμως πεθάνει, πολύ καρπό φέρνει».

Είπε εξάλλου και ο μακάριος Παύλος στην προς Κορινθίους Α’ επιστολή, κεφάλαιο 16: «εκείνο πού εσύ σπέρνεις δεν ζωογονείται, εάν πρώτα δεν πεθάνει» και τούτο, γιατί θάβεται στη γη το νεκρό σώμα και σαπίζει, όπως ακριβώς συμβαίνει και με’ το σπυρί του σιταριού. Παρομοιάζει δηλαδή το σώμα του Ανθρώπου με το σπόρο του σιταριού….

Όπως ο σπόρος αυτός, αφού θαφτεί στη γη, πεθαίνει (αποσυντίθεται), για να φυτρώσει στη συνέχεια και να αποκτήσει κορμό, φύλλα και καρπό, γενόμενος πιο όμορφος απ’ ό,τι ήταν πριν, έτσι και …

….ο άνθρωπος αφού πεθάνει, θάβεται και όταν έλθει η ώρα, θα αναστηθεί έχοντας νέο σώμα και πιο όμορφο (γιατί θα είναι άφθαρτο και απαλλαγμένο από τις γήινες ανάγκες της τροφής, της πόσης, των σαρκικών επιθυμιών κλπ ).

Τα κόλλυβα τα πηγαίνουμε στην Εκκλησία στα μνημόσυνα, αλλά και τα Ψυχοσάββατα. Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτό ότι όταν τρώμε τα κόλυβα υπάρχει ενας συμβολισμός.

Το σιτάρι λοιπόν, συμβολίζει το θάνατο, την ταφή και την ανάσταση των σωμάτων. Μόνο όμως το σιτάρι και όχι οι άλλοι καρποί (κριθάρι, βρώμη κλπ).Ο νεκρός μας, θα διαλυθεί «εις τα εξ ων συνετέθη» και θα αναστηθεί πάλι με τη δύναμη του Θεού, κατά την κοινή Ανάσταση, με άφθαρτο πλέον σώμα σαν το σιτάρι.

Μάλιστα, στο τέλος του Μνημοσύνου λέγεται τρεις φορές το : «αιωνία η μνήμη, αιωνία η μνήμη, αιωνία αυτού/αυτής η μνήμη».

Αυτό είναι η δέηση, ώστε το Μνημόσυνο να πιαστεί αιώνια, διότι έπειτα από δεκάδες, εκατοντάδες, ή χιλιάδες χρόνια (μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία) ποιος θα βρεθεί για να τελέσει μνημόσυνα για τον νεκρό;

Πηγή: dogma.gr

Η συνταγή από τα κόλυβα στην φωτογραφία είναι της κ. Γρηγορίας Δημητρακοπούλου….

ΣΥΝΤΑΓΗ ΕΔΩ…